Or-nomus va Obro‘ haqida maqollar to‘plami

Or-nomus, obro‘ va uyat haqida eng sara maqollar to‘plami. «Millat oriyati shaxsni ulg‘aytiradi. Oriyatli shaxs millatni uyg‘otadi. Uyg‘oq xalq esa dunyoni ulg‘aytiradi».

Nomussiz yurmoqdan,
nomusli o‘lmoq yaxshi.

Obro‘ isitar,
uyat kuydirar.

Benomusga ne nomus.

Yuz-yuzga tushar,
Uyat — ichga.

Ko‘zi yo‘qning yuzi yo‘q.

Mol saqlama, or saqla.

Huzur-huzur, betamizniki — huzur.

Pul ketsa-ketsin, obro‘ ketmasin.

Ahillik va hamjihatlik haqida maqollar

Yigitni or o‘ldirar,
Tuyani — sarbon.

Pardali qiz — pariga tengsiz.

Sharmanda, oxir qolar armonda.

Shavla ketsa-ketsin,
Obro‘ ketmasin.

G‘ar qarisa, g‘amzasi qolmas,
Ko‘l qarisa — qurbaqasi.

Orsizga olti kun bayram

Orli orlanib turar,
Orsiz yeb to‘yar.

Hayosizlar yig‘ilgan yerda hayolilar toqqa qochar.

Besharmga arpa uni bahona.

Qudaning moli bo‘lguncha, ori bo‘l.

Ori yo‘qning ohori yo‘q.

Kaldan taroq so‘rama.

G‘unajin ko‘z suzmasa,
Buqacha ip uzmas.

Shavla ketsa qo‘lingdan,
Ketganiga rozi bo‘l.

Hayosizga har kun hayit.

Xotinsizlik — mehnat,
Xotinbozlik — la’nat.

Er nomusi, el nomusi

G‘ayrati borning imoni bor.

Itning ori kelsa, suyakka ham qaramas.

Hayolisi bola ko‘rsa, onaman der,
Tannozlari o‘z bolasini ukam der.

Yiqilganni yer ko‘tarar.

Chin boylik — imon boyligi.

Xato qilmoq bordir,
Tuzatmaslik ordir.

Orsizga tupursang, yomg‘ir der.

Tamizlisi ona bo‘lay deb qayg‘urar,
Oliftasi oq sochini kunda bo‘yar.

Shallaqida gap ko‘p.

Tog‘ boshida qor bo‘lar,
Er kishida or bo‘lar.

Nomus yarim o‘lim

Sharmsizlik — sharmandalik nishoni.

Nojo‘ya ishdan yosh bola ham uyalar.

G‘ar bo‘l, o‘g‘ri bo‘l, insofli bo‘l.

Eshikchining qorni to‘q,
Uyga borsa, yuzi yo‘q.

Odamni nomus o‘ldirar,
Quyonni — qamish.

Barqarorlik va beqarorlik haqida maqollar

Ori bo‘lmagan yigitdan nomusli qiz yaxshi.

Molingga suyanma, oringga suyan.

Sha’ni shavqat istasang,
Sharmandalik yo‘ldan qayt.

Benomusga kunda to‘y.

Pastak tog‘da qor bo‘lmas,
Aroqxo‘rda — or.

Nomussiz yurmoqdan nomusli o‘lmoq yaxshi

Obro‘ qolsa o‘zingda,
Xursand bo‘lib, to‘ylar qil.

Qatorda nori borning ori bor.

Dashnom yeganim — besh non yeganim.

Qiz bor — naf tekizar,
Qiz bor — gap tekizar.

Yigitning xuni — yuz yilqi,
Or-nomusi — ming yilqi.

O‘g‘ri do‘qi bilan qo‘rqitar,
Yomon ayol — yig‘isi bilan.

Er yigitga ikki nomus — bir o‘lim.

G‘arni g‘ar desang, o‘lgisi kelar,
Sog‘ni g‘ar desang, kulgisi kelar.

Orsiz turmushdan orli o‘lim yaxshi.

O‘g‘ri qarisa, so‘fi bo‘lar,
G‘ar qarisa, otin bo‘lar.

Benomusga ne nomus

Er yigitni nomus o‘ldirar.

Qizni erkiga qo‘ysang, o‘yinchiga tegar.

Yigitning sazasi o‘lgandan
O‘zi o‘lgani yaxshi.

Tuzdagi cho‘ponga, uydagi xotinga o‘zi insof bersin.

Bor borini yeydi,
Uyatsiz — orini.

G‘animat — g‘arniki,
Undan qolsa — karniki.

O‘g‘ri kulib yengar,
G‘ar — yig‘lab.

Toydan toy qolsa, qulog‘ini tishlar.

Hayo ketdi — balo yetdi.

Hayosi yo‘qning imoni yo‘q.

Obro‘ isitar, uyat kuydirar

Yigitning xuni — yuz tanga,
Or-nomusi — ming tanga.

Otali yetim — orsiz yetim,
Onali yetim — orli yetim.

Pulning ko‘zi yo‘q,
Baxshining — yuzi.

Orli origa qarasa,
Orsiz yengdim der.

Erk va erksizlik haqida maqollar

Mol — jonim sadag‘asi,
Jon — orim sadag‘asi.

Bossang, chuvalchang ham qimirlar.

Ota bilan orsiz talashar.

O‘ynashga ishonib, ersiz qolma.

Hayoli hayodan qo‘rqar,
Behayo nedan qo‘rqar.

Behayolar bel bog‘lasa,
Hayolilar uyga kirar.

Uyat o‘limdan qattiq

Hayosizga shahar katta.

Shallaqi ko‘pirsa,
Gap aytmay tupur.

Mol talashma, orga talash.

Orsizda aql bo‘lmas,
Aql bo‘lsa ham naql bo‘lmas.

Yaxshi qilar or,
Yomondan hamma bezor.

Bossang, qurbaqa ham «vaq» etar.
Vijdonsiz — imonsiz.

Arava buzilsa o‘tin,
Qiz buzilsa — xotin.

Qizil yuzing qizartirma,
Uzun tiling qisqartir.

Odam ochlikdan o‘lmas, ordan o‘lar.

Joningni fido qilsang qil,
Nomusingni fido qilma.

Nomus o‘limdan qattiq

Sharmandaga shahar keng.

G‘ayrat — otda, hayo — ko‘zda.

Yarli bo‘lsang ham, orli bo‘l.

Hazil edi, chin bo‘ldi,
O‘ynash edi, er bo‘ldi.

G‘ar o‘ziga esh tortar,
Yomon aybini birovga ortar.

Eldan chiqsang ham, dindan chiqma.

Yigitning moli bo‘lguncha, ori bo‘lsin.

Nomusni yoshlikdan asra.

Lafz — puldan qimmat.

Boylik ketsa ketsin,
Or-nomus ketmasin.

Shahar sharmandaniki

G‘ar o‘ziga g‘altak qilar,
O‘g‘ri o‘ziga o‘rtoq qilar.

Qizil et ketar,
Qizargan bet qolar.

Yigitning sazasi singuncha,
Shaytonning bo‘yni uzilsin.

Sayoq yurgan tayoq yer.

O‘g‘rining ishiga to‘g‘ri uyalar.

Yigitning xo‘rligi — o‘limdan qattiq.

Ishonch va ishonchsizlik haqida maqollar

Echkida et yo‘q,
Orsizda — bet.

Urgandan turtgan yomon,
So‘zlagandan so‘kkan yomon.

Ne yomon, or-nomus yomon.

Eman daraxtining egilgani — singani,
Er yigitning uyalgani — o‘lgani.