Ehtiyoj va Zaruriyat haqida maqollar to‘plami

Zaruriyat va ehtiyoj haqida eng sara maqollar to‘plami. «Ehtiyoj — insonning yashashi va kamol topishi uchun kerakli hayotiy vositalarga boʻlgan zaruriyat».

Ehtiyoting bo‘lsa,
ehtiyojing bo‘lmas.

Zarurat tushsa,
zar to‘kilar.

Oy tunda kerak,
Aql — kunda.

Qarz beruvchi — arslon,
Qarz oluvchi — sichqon.

Takaning mugizi tangriga kerak bo‘pti.

Kampirning dardi — g‘o‘zada,
Yigitning dardi — bo‘zada.

Ho‘kizning mo‘guzi o‘ziga og‘irlik qilmas.

Naqd va nasiya haqida maqollar

So‘raganning aybi yo‘q.

Ochning jahli qomida.

Gadoga oq xalta ham bir, ko‘k xalta ham.

Ishtonsizning tushiga Ikki enlik bo‘z kirar.

Har kishi o‘z qopining og‘zini o‘zi ochar.

Tilaganga ne berar,
Qatti-qutti non berar.

Ko‘rga ko‘zgu kerakmas.

Oz bo‘lsa yetar,
Ko‘p bo‘lsa ketar.

Mo‘ynaning pardozi — chiviq.

Har kimning tomiga qor yog‘sa, o‘zi kuraydi.

Tilab olgan to‘n tizzaga chiqmas

Tuya och bo‘lsa, jihoziga tarmashar.

Bo‘rini ko‘rsa, ovul iti birlashar.

Kel-kelga olsa, keli sop tug‘ar.

Tilini tishlagan tishini sug‘urib olmas.

Kir yuvgichga — suv quygich.

Kerak terakni yiqitar.

To‘yganda to‘qlining go‘shti ham tatimas,
Och qolganda zog‘ora non ham ortmas.

O‘g‘illi boshim o‘yinda,
Qizli boshim qiyinda.

Egasiga kerak bo‘lsa, qo‘shnisi o‘pkalamas.

Qari qizga tong otmas.

Qizg‘anchiqdan ortar, mechkaydan ortmas.

Burunni sassiq deb kesib bo‘lmas.

Uyqu o‘rin tanlamas.

Oyoq charchasa, tayoq yaraydi.

Kinnachi der: «Kasal ko‘paysin»,
Go‘rkov: «O‘lik ko‘paysin».

Ochlik ko‘chaga chiqarar,
Yalang‘ochlik uyga kirgizar.

Tilaganim tizdan tuban.

Tirikchilik sherni ham tulki qilar

Qora qorning — qora qayg‘ung.

Oshning ta’mi tuz bilan,
Suvning t’a’mi muz bilan.

Tilab olgan non qorin to‘ydirmas.

Uksiz o‘z kindigini o‘zi kesar.

Og‘riq qayerda bo‘lsa, jon o‘sha yerda.

Tejamkorlik va isrofgarchilik haqida maqollar

Qizli uy qizilga to‘ymas.

Olovga kelgan elakni olmas.

Turmush — urinish.

Ot bo‘lmaganda eshak ham ot.

Kunim uchun kul tortaman.

Chayon chaqqan uxlaydi,
Qorni och uxlamaydi.

Molsiz uy bor, nonsiz uy yo‘q.

Tuya tuz deb yig‘lar,
Yigit — qiz deb.

Dunyoning kerakligini bozorda bildim,
Oxiratning kerakligini — mozorda.

Ot tuz deydi,
Yigit — qiz.

Mevasini ye, egasini surishtirma.

Och qolganga qozon ostirma,
Sovuq qotganga o‘t yoqtirma.

Zarilga zarur, nozarilga ne zarur

Kes-keslagan it ovga yaramas.

Yo‘qni kerak toptirar,
Yolg‘iz otni sottirar.

Katta uyga ne kerak,
Kichik uyga shu kerak.

Qarz olgan qochar,
Qarz bergan quvar.

Bo‘rining qulog‘i — ovda.

Sayil ham sayil,
Sargardonlik ham sayil.

Yo‘qni kerak toptirar,
Har tomonga choptirar.

O‘g‘ling bo‘lsa, elga ber,
Qizing bo‘lsa, erga ber.

Men ne deyman,
Qo‘bizim nima deydi.

Qulunli biyadan quduq suvi ortmas.

Otni topish bir kunlik,
Abzal topish ming kunlik.

O‘g‘ilga bir kerak bo‘lsa,
Qizga ming kerak.

Ehtiyoting bo‘lsa, ehtiyojing bo‘lmas.

Yantoqli yerda so‘na bor.

Odam odamga kerak,
Jon — tanga.

Yig‘lagan ko‘zga — yosh,
Tilagan og‘izga — osh.

Merosdan yumruq tegsa ham ol.

Ming qo‘ylining bir qo‘yliga ishi tushar.

Tirikchilik toshni ham yorar

Nasiba va rizq haqida maqollar

Nonsiz yashab bo‘lmas,
Gapni oshab bo‘lmas.

Och kishiga osh qo‘ysang, betingga qaramas.

Molsiz uy bo‘lsa bo‘lar,
Yuksiz uy bo‘lmas.

Ketar qizning ko‘ngli kuyovda.

Jon qiynamay, yumush bitmas,
Talaba bo‘lmay, murodga yetmas.

Chiroqning piligiga yog‘ kerak,
Odamning — iligiga.

Txixumni ko‘rmaganga qoraqarg‘a ham tovuq.

Hamma yukni ko‘targan tuya,
Kapkirni ham ko‘tarar.

Buzoq somonxonani bo‘shatar,
Bola — nonxonani.

Tulkiga jon kerak,
Ovchiga teri kerak.

Loysiz suv, qurbaqasiz ko‘l bo‘lmas.

Otaga — mol, qizga — jamol.

Quzg‘un och qolsa, tirikni ham cho‘qir.

Boshi og‘rimaganning xudo bilan nima ishi bor.

Charchab kelib mingan so‘ng,
Cho‘loq eshak ot bo‘lur.

Oyliging kuysa kuysin,
Kunkging kuymasin.

Kelar gapni kelin ham aytar.

Zarurat tushsa, zar to‘kilar

Temirchiga ko‘mirchi hokim.

Tashnaning tushiga suv kirar.

Yog‘och suvdan to‘ymas.

Men o‘z holim bilan,
Mulla mening molim bilan.

Tilingandan tilangan yomon.

Och kishi moy tanlamas,
Qari qiz boy tanlamas.

Eshak yotaqolsam deydi,
Egasi yetaqolsam deydi.

Ot topguncha egar top.

Yig‘lamagan bolaga emchak yo‘q.

Er boshiga ish tushsa,
Etik bilan suv kechar.
Ot boshiga ish tushsa,
Suvliq bilan suv ichar.

Samaradorlik va besamarlik haqida maqollar

Kar qattiq so‘zlar.

Ko‘chaning ko‘rki — tol,
Yaylovning ko‘rki — mol.

Och qolgan nondan gapirar.

Osh totig‘i — tuz.

Xotin boshim erkak bo‘ldi,
Qora sochim telpak bo‘ldi.