Oilaviy qadriyatlar va Qo‘shnichilik haqida maqollar to‘plami

Oila, oilaviy qadriyatlar va qo‘shnichilik haqida eng sara maqollar to‘plami. Oila muqaddas dargoh. Oila shunday ilohiy-mo‘jizaviy maskan-manzilki, uning  sha’ni, sizning sha’ningiz, o‘z oilangiz obro‘siga putur yetkazadigan hatti harakatlardan saqlaning!

Oila — qo‘sh ustunli ayvon.

Inoq oilada beshik bo‘shamas.

Oila farog‘ati, er-xotin sadoqati.

Yaxshi xotin — uyning guli.

Xotinli ro‘zg‘or guldir,
Xotinsiz ro‘zg‘or cho‘ldir.

Erdan — sadoqat, xotindan — itoat.

Olis yo‘l otni sinar,
Og‘ir kun — xotinni.

Uying tor bo‘lsa,
Dunyoning kengligi bilinmas.

Yaxshi otga qamchi ursang,
Chopar avaylab.

Kelin yomon emas,
Kelin kelgan yer yomon.

Sevgi, muhabbat va bevafolik haqida maqollar

Ko‘cha sevgisi uyni barbod etar.

Kelining qayerlik bo‘lsa,
Mehmoning shu yerlik.

Yaxshi xotin ko‘pga qo‘shar,
Yomon xotin ko‘pdan chiqarar.

Ro‘zg‘ori kattaning tashvishi ham katta.

Kundoshning kuli ham kundosh.

Yomon xotin olib bersang yigitga,
Bir kuni ming kun bo‘lib o‘tar.

Bolali uyda sir yotmas.

Yog‘mas bulut elni aldar,
Yomon xotin — erni.

Oila muqaddas dargoh

Yaxshi xotin yuzida oy ko‘rinar,
Yomon xotin qovog‘idan qor yog‘ilar.

Yangamning sho‘rvasini shirin qilgan
Akamning masallig‘i.

Kundoshning oti qursin,
Saksovulning o‘ti qursin.

O‘tinsiz qozon qaynamas,
Xotinsiz uy yayramas.

Ayolning sarishtasi —
Ro‘zg‘orning farishtasi.

Yaxshi qo‘shniga yalinguncha,
Yomon uyingni axtar.

Qo‘shning yaxshi bo‘lsa, ko‘r qizing ham erga tegar.

O‘zing suyganni olguncha,
O‘zingni suyganni ol.

Ikki sigir olganning ayroni bor,
Ikki xotin olganning vayroni bor.

Bolaga tegma, balosi chiqar,
Xotinga tegma, qasosi chiqar.

Ota — bilak, ona — yurak.

Xotinsiz uyni ko‘r — qaro yerni ko‘r.

Er-xotinning urishi — yoz kunining yog‘ishi.

Onalik uyning ori bor,
Otalik uyning — zari.

Qaynonam — qaynonam,
Qayin egachimdan qo‘rqaman.

Oila haqida maqollar to‘plami

O‘g‘ling ahmoq bo‘lsa ham,
Kelining dono bo‘lsin.

Bolali uyda janjal bo‘lsa ham,
G‘urbat bo‘lmas.

Bolali uyda o‘g‘rilik yo‘q.

Yaxshi xotin erini elga bosh qilur,
Yomon xotin erini gado qilur.

Yomon xotin eriga do‘zax qilar.

Ering qumchalish bo‘lsin,
Xotining — g‘archalish.

Qiyomat kuni — qo‘shnidan.

Yon qo‘shni — jon qo‘shni.

Yaxshining ketidan qolma,
Yomonning qizini olma.

Kundosh boshingda — tosh,
ko‘zingda — yosh.

Yaxshi xotin belgisi — xirom qilar terini,
Yomon xotin belgisi — yerga bukar erini.

Qiziga joni achigan kelinini saqlar.

Qo‘shniga qo‘shnining tovug‘i ko‘rkli ko‘rinar.

Ayolning sunbuli — yigitning dili.

Er qayerda bo‘lsa, xotin ham shu yerda.

Qo‘shnisi yaxshi — qarimas

Xotinning zo‘ri — erning sho‘ri.

Besh bola ustiga borsang bor,
Kundosh ustiga borma.

Qo‘shnining minnatli oshidan
Chumchuqning soyasi afzal.

Qo‘shni qo‘shnidan erta turishni o‘rganar.

Gilam sotsang, qo‘shningga sot,
Bir chetida o‘zing o‘tirasan.

Qaynonaga tosh otsang, tosh olasan,
Qaynonaga osh bersang, osh olasan.

Er vaziri — xotin,
Ro‘zg‘or og‘iri — o‘tin.

Kelining yaxshi bo‘lsa, berdi xudo,
Kelining yomon bo‘lsa, urdi xudo.

O‘g‘limning ilik oshidan
Erimning urgan toshi yaxshi.

Beva xotinga Buxorodan it hurar.

Kundoshlikka kun tug‘mas,
Tug‘sa ham, butun tug‘mas.

Ro‘zg‘or ziynati — o‘tin,
Uy ziynati — xotin.

Kundoshli uyda to‘zim yo‘q.

Erdan — xato, xotindan — uzr,
Xotindan — xato, erdan — jazo.

Yaxshi hamsoya guldir,
Yomon hamsoya cho‘ldir.

Oila — qo‘sh ustunli ayvon

Osh o‘rniga — ayron,
Kundoshli uy — vayron.

Kundoshlik — ko‘ngil g‘ashlik.

O‘z uyim — o‘lan-to‘shagim.

Biyaning yugurigi yaxshi,
Xotinning — epchili.

Xotin — erning vaziri.

Kundosh xotin kunda og‘riq.

Qo‘shningni yanima, kinoya so‘z dog‘ etar,
Qurbing yetsa ko‘maklash, eshigingni bog‘ etar.

Yaxshi xotin erini yashartirar,
Yomon xotin erini tez qaritar.

Do‘sting ham — ering,
Dushmaning ham — ering.

Yaxshi xotin ishlik bo‘lar,
Yomon xotin — tishlik.

Qurbaqaning tirikligi koi bilan,
Xotinning tirikligi el bilan.

Ovul aylog‘i balan,
Bo‘ta taylog‘i bilan.

Yigitning ko‘ngli qolsa — o‘lguncha,
Xotinning ko‘ngli qolsa — tuqquncha.

Ro‘zg‘orning nimasi yo‘q — bo‘zdan xaltasi.

Erning topganiga xotinniki qo‘r bo‘lar.

Oila farog‘ati, er-xotin sadoqati

Er-xotinning urishi — doka ro‘molning qurishi.

Qo‘shning yomon bo‘lsa, yomonlik kelar,
Qo‘shning yaxshi bo‘lsa — omonlik.

Er — avra, xotin — astar.

Eringga yoqding — elingga yoqding.

Xotin — umr yo‘ldoshi.

Xotin yaxshi — er yaxshi.

Qozon olsang, qoqib ol,
Xotin olsang, boqib ol.

Xotin olsang, o‘tin ol,
Bir quchog‘in ortiq ol.

Bolali uyda gap yotmas.

Qudangdan qo‘y so‘rama,
Qo‘shningdan uy so‘rama.

Qadr qimmat va hurmat haqida maqollar

Yomon xotin o‘lsa, keng to‘shak qolar,
Yaxshi xotin o‘lsa, mehnat-g‘am qolar.

Xotin — uyning ziynati,
Er — mehnati.

Tuzdagi bilan emas, uydagi bilan bo‘l.

Kelinim elakli bo‘ldi,
Elagi — tilakli bo‘ldi.

Xotinning qaqildog‘i — tegirmonning shaqildog‘i.

Qo‘shni oshi, qo‘shniga qarz

Yomon xotin ishin qilar
Hamisha poylab.

Qizing bo‘y yetsa, qizi yaxshi bilan qo‘shni bo‘l,
O‘g‘ling er yetsa, o‘g‘li yaxshi bilan qo‘shni bo‘l.

Eshik ko‘rganni emas,
Beshik ko‘rganni ol.

Qo‘shnining tovug‘i g‘oz ko‘rinar,
Kelinchagi — qiz.

Boshim ikki — molim ikki.

Ro‘zg‘or tushdi boshga,
Qo‘l tegmadi oshga.

Oya kuydi, moya kuydi,
O‘rtada hamsoya kuydi.

Qizimning qaynonasi yomon,
O‘zimning kelinim yomon.

Yaxshi xotin — uy bo‘stoni,
Yomon xotin — zimistoni.

Yaxshi xotin kelmasdan burun kuldirar,
Yomon xotin o‘hnasdan burun o‘ldirar.

Kelin — qaynona supurgisi.

Yaxshi xotin belgisi —
Buxori qilar terini,
Mullo qilar erini.

Ikki xotin olibsan,
Bir baloga qolibsan.

Bosh ikkov bo‘lmay,
Mol ikkov bo‘lmas.

Yaxshi xotin arpa unni kabob qilar,
Yomon xotin bug‘doy unni xarob qilar.

Oila rohati, bolalarga go‘zal tarbiya

Qudali xotin quyruq yer,
Erli xotin — kaltak.

O‘nqir edi, cho‘nqir edi — uyim edi,
Ayiq edi, sayiq edi — erim edi.

Hovli olma, qo‘shni ol.

Bolali uy — bozor,
Bolasiz uy — mozor.

Yaxshi kelin — kelin,
Yomon kelin — o‘lim.

Boy amr etmasa,
Bovcha xamir etmas.

Itning yomoni to‘shakdagidan umid qilar.

Ering suydi — eling suydi.

Yaxshi ro‘zg‘or — jannat,
Yomon ro‘zg‘or — do‘zax.

Kelin kelag‘on bo‘ldi,
Ovul kezag‘on bo‘ldi.

Qaynona qaynaydi,
Kelin aynaydi.

Ota — aql, ona — idrok.

Erning otini xotin chiqarar,
Xotinning otini o‘tin chiqarar.

Yaxshi xotin — umr boli,
Yomon xotin — jon zavoli.

Yaxshi xotin yo‘q narsangni bor etar,
Yomon xotin keng uyingni tor etar.

Qo‘shnini oshi, totli

Ulug‘ uyga ne kerak,
Kichik uyga shu kerak.

Har kim o‘z uyida podsho.

Bir kelin oldim, o‘tirdim,
Ikki kelin oldim, tik turdim,
Uch kelin oldim, yugurdim.

Yomon qo‘shni yovdan yomon.

Kumush xotin kunda — kasal,
Oltin xotin oyda — kasal.

Ovuldoshimning oti o‘zguncha,
Hamsoyamning toyi o‘zsin.

G‘oz achchig‘i — qarg‘aga,
Qiz achchig‘i — yangaga.

Oppoq bo‘lgan oq uyim,
Osh-noni yo‘q qoq uyim.

Ro‘zg‘or, o‘ttiz ikki og‘zi bor.

O‘g‘ling yomon bo‘lsa, keliningdan ko‘r,
Qizing yomon bo‘lsa, kuyovingdan ko‘r.

Avliyo ham qo‘shnisini qo‘llar.

Kelin kelsa uzoqdan,
Arba-arba osh kelar.
Kelin kelsa yaqindan,
Arba-arba so‘z kelar.

Ovulga aytsang, oshar,
Qo‘shniga aytsang, qo‘shar.

Bolali uyda g‘iybat yo‘q.

Erning yoshi ikki o‘ttiz,
Bittasini urdik biz.

Qo‘shning ko‘r bo‘lsa, ko‘zingni qis

Qizginamning bolasi —
Qandak o‘rik donasi.
O‘g‘ilginamning bolasi —
Hay-hay uning onasi.

Qo‘shni devor tagini kavlasang,
O‘zingga darcha ochilar.

Yaxshi xotin — betidan semirar,
Yomon xotin — ketidan.

Yomon xotin hayitda eridan chiqar.

Uylangan — o‘g‘il-qiziga quvongan.

Xotinning yomoni er qaritar.

Kundoshing bo‘lsa-bo‘lsin,
Kundoshbachchang bo‘lmasin.

Erniki — tashdan, xotinniki — ichdan.

O‘roq tutib otang qolguncha,
O‘ymoq tutib enang qolsin.

Bo‘z yaktak qichitar,
Yaxshi xotin tinchitar.

Qo‘shningga yomonlik sog‘inma.

Ikki xotinlikning qulog‘i tinmas,
Eshak minganning — oyog‘i.

Xotinning otini yetim chiqarar,
Etimning otini — xotin.

O‘g‘limning topganini ingrab yeyman.

Bolali uy — jannat,
Bolasiz uy — minnat.

Inoq oilada beshik bo‘shamas

Qaynota ham — ota, qaynona ham — ona.

Qo‘shniga qasd etma, bast et.

Bir qinga ikki pichoq sig‘mas,
Bir uyga — ikki xotin.

Umr savdosi — qiyin savdo.

Qo‘shniga qarama, o‘ngishiga qara.

Qizim senga aytaman,
Kelinim sen eshit.

Qaynona qo‘lidan yog‘lik cho‘zma yegandan
Ona qo‘lidan quloq cho‘zma yegan yaxshi.

Onang o‘ldi — otang o‘ldi.

Yaxshi bo‘lsang, noming chiqar,
Yomon bo‘lsang — xotining.

Xotin er orqasidan — xotin,
Xonim xon orqasidan — xonim.

O‘zim hisoblasam, qulunli biya,
Otam bilan hisoblasam, bo‘tali biya.

Bir qizga yetti qo‘shni — ota-ona.

Yaxshi xotin — uy ziynati,
Yomon xotin — to‘y ziynati.

Yaxshi xotin yo‘qni yo‘mzab to‘ydirar,
Yomon xotin yolg‘iz otni so‘ydirar.

Bola suysang — beshikda,
Xotin suysang — to‘shakda.

Qo‘shni, qo‘shnini bozori

Yuguruk otga yol bitmas,
Toq yigitga mol bitmas.

Yaxshi xotin — xazina.

O‘rta yo‘lda oting o‘lmasin,
O‘rta yoshda — xotining.

Kelin bo‘yini yashirar,
Tovushini tovdan oshirar.

Mehr oqibat va oqibatsizlik haqida maqollar

Yaxshi xotin — hamisha bahor.

Qo‘shnida pishar,
Bizga ham tushar.

Kelin kimxob kiyar,
Qaynona qarg‘ab kuyar.

Er — quyosh yo‘ldoshi,
Xotin — umr yo‘ldoshi.

Xotining yaxshi bo‘lsa, yoqang oqarar,
Xotining yomon bo‘lsa, soqoling oqarar.

Olovga tegsang, o‘char,
Qo‘shningga tegsang, ko‘char.

Er-u xotin urushar,
O‘rtaga nodon tushar.

Jon kuydirmasang, jonona qayda,
Xotin olmasang, qaynona qayda.

Yaxshi to‘n — to‘y savlati,
Yaxshi xotin — uy ziynati.

Bo‘ri hamsoyasiga ola qaramas.

Yaxshi xotin yigit nomin ko‘tarar,
Yomon xotin yigit nomin yo‘qotar.

Oila tinch, yurt tinch

Qalmoq olgan qarimas,
Arg‘umoq mingan horimas.

Itning yovi — devona,
Kelinning yovi — qaynona.

Qudangdan qarz so‘rama.

Xotining yaxshi bo‘lsa, to‘yga bormoq ne hojat,
Xotining yomon bo‘lsa, azaga bormoq ne hojat.

Xotin — erga oyina.

Yaxshi xotin olib bersang yigitga,
Ming kuni bir kun bo‘lib o‘tar.

Xotinning chiroyi — erdan.

Qiz olmagan yigit qizdan suluv.

Yaxshi xotin jun qarz olar,
Yomon xotin un qarz olar.

Kelinimning yig‘lagani —
Eshagimning hangragani.

Yaxshi xotin erta turib charx yigirar,
Yomon xotin erta turib o‘choq kavlar.

O‘tinning yaxshisi — yantoq,
Xotinning yaxshisi — qalmoq.

Xotin — uy bezakchisi,
Er — uy ko‘makchisi.

O‘rgimchak ham o‘z uyim deydi.

Kelinning tili yo‘q
Qaynonaning — imoni.

Qo‘shnini oshi, g‘avg‘oning boshi

Uyni uy qilgan erning topishi-yu
Xotinning — ko‘rpa ishi.

Ora turding — bera turding.

Ro‘zg‘or — g‘or.

Xotinning yaxshi-yomoni mehmon kelganda bilinar.

O‘z uyimning xushligi —
Oyoq-qo‘limning bo‘shligi.

Xotinning yomoni — umrning egovi.

Yomon xotin olganning yovi uyida,
Ikki xotin olganning dovi uyida.

Yomon xotinning o‘ynashi ko‘p.

Kelin bo‘ldim — qaynonamga yoqmadim,
Qaynona bo‘ldim — kelinimga yoqmadim.

Ro‘zg‘or o‘lchov bilan,
Boylik tejov bilan.

Chala dovruqqa chol yiqilar,
Xotinni so‘ksang, obro‘ to‘kilar.

Kelin bilan qaynona — o‘t bilan suv.

Egovni egov dema, yomon xotinni de.

Yaxshi ko‘rsang bolasin,
Izzat qilgin onasin.

Yomon xotin belgisi —
Shaldiroq qilar terini,
Baqiroq qilar erini.

Kelin kirgan uyga nur kirar

Qozonda jiz-biz,
Ko‘rpada siz-biz.

Cholimning topganini yayrab yeyman.

Katta — kelin uyda,
Kichik kelin — to‘yda.

Sarishtali uy — farishtali uy.

Oshsiz uy bor-u janjalsiz uy yo‘q.

Bolali uy — xandon,
Bolasiz uy — zindon.

Kundoshning kuli ham urishar.

O‘g‘ling boqsin, kelining sog‘sin.

Bo‘ldiradigan ham xotin,
O‘ldiradigan ham xotin.

Bolali uyda g‘urbat yo‘q.

Kelinim bor deb kerilma,
Ish buyursa, erinma.

Xotinning yomoni — erning zavoli,
Xotinning yaxshisi — erning kamoli.

Qora tutni qoqmang,
Nevarani boqmang.

Er — daladan, xotin — uydan.

Xotin — bo‘yin, er — bosh.

Er-xotin — qo‘sh ho‘kiz

Qorong‘ida qichqirsang,
Hamsoyang tovush berar.

Yaxshi hamsoya orasidan
Qisir echkining qili o‘tmas.

Kelining bitta bo‘lsa, o‘tirib yeysan,
Ikkita bo‘lsa, turib yeysan,
Uchta bo‘lsa, yurib yeysan,
To‘rtta bo‘lsa, yo‘rg‘alab yeysan.

Er-xotin urishar,
O‘rtaga ahmoq tushar.

Qo‘shni keldi — ko‘mak keldi,
Et keldi — suyak keldi.

Yaxshi qo‘shni — ota-ona,
Yomon qo‘shni — boshga balo.

O‘zing o‘yda bo‘lsang ham, o‘ying uyingda bo‘lsin.

Yaxshi qo‘shni uzoq qarindoshdan yaxshi.

Qo‘shnimning bilgani — hammaning bilgani.

Oqboshdan o‘tin bo‘lmas,
O‘ynashdan — xotin.

Er-xotin — qo‘shqanot

Kunda urush bo‘lsin desang, kundosh qil.

O‘nta o‘g‘lim bo‘lguncha, bitta cholim bo‘lsin.

Uyga jihoz yarashar,
Xotinga — hbos.

Kundoshli uyda kunda urush.

Erni er qiladigan ham xotin,
Qaro yer qiladigan ham xotin.

Sabr qanoat va shoshqaloqlik haqida maqollar

Xotin — uyning chirog‘i.

Eshik ko‘rgan yurt buzar,
Beshik ko‘rgan yurt tuzar.

Yaxshi xotin — yarim rizq.

Er-xotin urishar,
Esi ketgan bo‘lishar.