Farzand va Farzandsizlik haqida maqollar to‘plami
Farzand, bola hamda farzandsizlik haqida eng sara maqollar to‘plami. «Otaning qandayligini hech kim yo‘qligida bolasiga qilgan muomalasidan bilish mumkin» (Den Pirs).
Farzandim — asal-qandim.
Yaxshi farzand — gul,
Yomoni — bir pul.
Qulunli biya bo‘tasiz tuyadan yaxshi.
Davlatning boshi — farzand.
O‘g‘il bilan qizing — Bamisoli ikki ko‘zing.
Qo‘ng‘iz bolasini oppog‘im der,
Kirpi bolasini yumshog‘im der.
Qush nima topsa, bolasining og‘ziga tiqar.
Qarindosh urug‘chilik va begonalik haqida maqollar
Qiz yetilib, qirg‘oqqa ketar,
O‘g‘il yetilib, yiroqqa ketar.
Farzandni boqish qiyin,
Farzandga yoqish qiyin.
Qiz puli — sut puli.
Qiz tuqqanga muz tug‘ar,
O‘g‘il tuqqanga kun tug‘ar.
Farzand, jonga payvand
Nor o‘lsa, norchasi qolar.
Ahmoqdan — chaqmoq, donodan — ahmoq.
Qiz saqlaguncha, bir siqim tuz saqla.
O‘z bolang o‘zagiga tepsang ham ketmas.
Onaning ko‘ngh bolada,
Bolaning ko‘ngli dalada.
Ota bola uchun taxt yasar,
Baxt yasata olmas.
Kelin — yomon, nevara — shirin.
Chiqqan qiz chiydan tashqari.
Farzanding — davlating,
Fazilating — ziynating.
Qizli uy — qiron,
O‘g‘illi uy — davron.
Qiz puli — tuz puli.
Podshoning hukmidan bolaning hukmi zo‘r.
Bolasiz xotin sumakka to‘ymas
Xotinni yaxshi ko‘rsatgan
Qo‘lidagi bolasi.
O‘g‘il-qiz yaxshi bo‘lsa,
Ota-ona xursand.
Bo‘y qiz — uchirma qush.
Kuyovdan nevara qolar,
Nevaradan evara qolar.
O‘g‘il qanotli ot bo‘lsa,
Qiz qanotli qushdir.
Yaxshi o‘g‘il tindirar,
Yomon o‘g‘il o‘ldirar.
Bolali xotin — gul xotin,
Bolasiz xotin — tul xotin.
Xotin — uyning guli,
Bola — dilning.
Ona bilan bola — gul bilan lola.
Bolalik — podsholik.
Bolalik qarg‘aga don tegmas.
O‘g‘il yeb o‘rga ketar,
Qiz yeb qirga ketar.
Kelin qildim deb kerilma,
Ishga buyursa, erinma.
Birni bersang otangga,
Mingni olasan bolangdan.
Quyon bolasini botirim der,
It bolasini qoplonim der.
Bolali qo‘rg‘onga bog‘ yetmas
Yolg‘iz bola — yovdan yomon.
Qizni bersang, mardga ber,
Qizg‘aldoqday jaynasin.
Onasiz kelin — yuvvosh,
Onali kelin — bebosh.
Olti o‘g‘illining olti arshda moli bor.
Gap unda emas, bug‘doyda.
Qizim-qizim qiz kishi,
Qizimga kelar yuz kishi.
Bol — shirin, boldan — bola shirin.
Kiyiming yomon bo‘lsa, bir yog‘ingga yarar,
Bolang yomon bo‘lsa, bir kuningga yarar.
Kuyovnikida quyruq yegandan,
O‘g‘ilnikida yumruq ye.
Farzanddan yo‘rgak ayama.
Yaxshi o‘g‘ildan rahmat yetar,
Yomon o‘g‘ildan — la’nat.
Onali kelin — qarqara,
Onasiz kelin — tasqara.
Oilaviy qadriyatlar va qo‘shnichilik haqida maqollar
Bolasi ko‘p bo‘lar boy,
Bolasi yo‘q — quruq soy.
O‘g‘ilga o‘ttiz uydan tilov bor,
Qizga qirq uydan ishlov bor.
Farzand baxti — ona taxti, farzand kamoli — ota jamoli
Yolg‘iz o‘g‘il yovdan qattiq,
Xotini qahnoqdan qattiq.
Yaxshi o‘g‘il otadan olti botmon ziyod bo‘lar,
Yomon o‘g‘il otadan olti botmon kam bo‘lar.
Yaxshi bo‘lsa — bola,
Yomon bo‘lsa — balo.
O‘g‘il yoqqan chiroqni qiz ham yoqar.
Nevarani boqma,
Shotutni qoqma.
Elka yag‘ri — otaga meros,
Ota yag‘ri — o‘g‘ilga meros.
Onasi qimizak yesa,
Qizining tishi qamashar.
Qiz — uyning cho‘risi, ham o‘g‘risi.
Gung bolaning gapini
Kar onasi tushunar.
Kelin qiz bo‘lmas,
Kuyov — o‘g‘il.
Ishga buyursa, erinsang,
O‘g‘lingning ko‘ziga ko‘rinma.
Bolalining beli — chinor,
Bolasizning beli sinar.
Qizning bo‘yi yetdi — boshingga yov yetdi.
Ona — mehribon, ota — g‘amg‘uzor.
Bola — xondan ulug‘.
Bola o‘nga kirsa, otasi songa kirar
O‘g‘il otasi mard bo‘lsa,
Qiz otasi — bechora.
Kuyov quvsa, eshik bog‘in tut,
O‘g‘il quvsa, to‘r boshiga o‘t.
Kuyovning xo‘rdasidan o‘g‘ilning yuvindisi yaxshi.
Bola bo‘lsa, sho‘x bo‘lsin,
Sho‘x bo‘lmasa, yo‘q bo‘lsin.
Qizli uy — nozli uy,
O‘g‘illi uy — sozli uy.
Farzand boqqan ota,
Jonni qoqqan ona.
Xotinsiz o‘tish — xato,
Bolasiz o‘tish — jafo.
Bolah uyda sir yotmas,
Bolasiz uyda kir yotmas.
Qizli uy — qiliqli uy.
Tulpordan tuyoq qolar,
Shunqordan qiyoq qolar.
O‘nta bo‘lsa o‘rni boshqa,
Qirqta bo‘lsa — qilig‘i.
Yigitning chirog‘i — qizi bilan o‘g‘li.
Qizli uy — karvonsaroy.
Yomon o‘g‘il — molga o‘rtoq,
Yaxshi o‘g‘il — jonga.
Qizing o‘ssa, qirga ket,
O‘g‘ling o‘ssa, o‘rga ket.
Bola bo‘lsa, beshik topilar
Qizing o‘ssa, uyga yut kelar,
O‘g‘ling o‘ssa, uyga qut kelar.
Qiz — qo‘noq.
Bolalik ona nonga to‘ymas,
Bolalik g‘oz — donga.
Ota bezori — xudo bezori.
Bolang yomon bo‘lsa ham, omon bo‘lsin.
Onang o‘gay bo‘lsa, otang o‘zingniki emas.
Chaqaloq allada aziz.
Pulni pul topar,
O‘g‘ilni — qiz.
Qizi borning baxti bor,
O‘g‘li borning taxti bor.
Bola beshikdan yiqilguncha,
Podsho taxtidan yiqilsin.
Odam mevasi — farzand.
Qizli uyning tili biyron,
Sovchilarning tili tiyron.
Tuqqan hisobmas, boqqan hisob.
Tuz asrama, suv bo‘lar,
Qiz asrama, quv bo‘lar.
Qizli kishi qir oshar.
Farzand — dilband, farzand — qanot
Qo‘y qo‘zichog‘i bilan chiroyli,
Xotin — chaqalog‘i bilan.
Yolg‘iz bola — boshga balo.
Sevgi va muhabbat haqida maqollar
Qizginamning erkasi —
Yigitgmarrming serkasi.
Qizli uy — bo‘ston,
Qizsiz uy — zimiston.
Farzandim — dilbandim,
Sevganim — asal-qandim.
Tuqqaniga suyunma, turganiga suyun.
Xotinga — pusht,
Xamirga — musht.
Kelining yaxshi bo‘lsa, o‘g‘lingdan ko‘r,
O‘g‘ling yomon bo‘lsa, keliningdan ko‘r.
Onali yetim — gul yetim,
Otali yetim — shum yetim.
Bola — qalbi gul.
Onaga o‘xshab qiz tug‘ilmas,
Otaga o‘xshab — o‘g‘il.
O‘g‘illi uy — farishta,
Qizli uy — sarishta.
Yomon qizni boqquncha,
Do‘ppingni qoq.
Uy qizi — palaxmon toshi.
O‘g‘il otasiga o‘xshamasa, qoni harom.
Farzandsiz kishi — mevasiz daraxt
Farzand — belning quvvati.
Gung qizning tilini onasi tushunar.
Achchig‘lansa otasi yengar,
Hazillashsa — bolasi.
Otangga qilganingni bolangdan ko‘rarsan.
Yomon o‘g‘il boqquncha,
Etagingni qoq.
Farzand dog‘i yondirar,
Payti kelsa, kuydirar.
Onasi yalamaganga otasi qaramas.
Yolg‘iz qiz — yalama tuz.
O‘g‘il-qiz dono bo‘lsa,
El-u yurt xursand.
Yomon bo‘lsa ham omon bo‘lsin.
Qiz — meniki, baxti — o‘zganiki.
O‘g‘il — uyning bulbuli,
Qiz — uyning guli.
Davlating — ota-onang,
Savlating — o‘g‘il-qizing.
Qo‘zi ma’rab o‘sar,
Bola — yig‘lab.
Men kuyarman bolamga,
Bolam kuyar bolasiga.
Bola ko‘ngli — podsho
O‘ttizga kirgan yigitning
O‘tin olguday o‘g‘li bo‘lsin.
Yaxshi o‘g‘il uy tuzar,
Yomon o‘g‘il to‘y buzar.
Kelinning so‘zi ketmonday botar,
Bolaning so‘zi botmonday botar.
Qiz saqlading — o‘t saqlading.
Yolg‘iz bola yig‘loq bo‘lar,
Yolg‘iz tuya — baqiroq.
Ona — daraxt, bola — meva.
Bolasizning moli — uvol,
Imonsizning — joni.
Daraxtni yaxshi ko‘rsatgan
Shoxidagi mevasi.
Farzand ko‘rdingmi, ko‘chat ek
Kuyovni o‘g‘il bil, kelinni — qiz.
To‘ng‘ich bola tug‘ bo‘lar.
Yaxshi o‘g‘il — el obro‘si,
Yaxshi qiz — uy obro‘si.
Xotinim qiz tug‘di deb o‘pkalama,
Sherning erkak-urg‘ochisi barobar.
Onangni quyosh bilsang,
Otangni oy bil.
Qadr qimmat va qadrsizlik haqida maqollar
Kishi bolasi mayiz bersang ham turmas.
Qarg‘ayin desam — yolg‘iz,
Qarg‘amayin desam — yalmog‘iz.
O‘g‘ling boqsin, kelining sog‘sin.
Qiyshiq bo‘lsa ham, yo‘l yaxshi,
Yomon bo‘lsa ham — o‘g‘il.