Eng ulug‘, eng buyuk, qudratli, sahovat olovida toblangan, yengilmas.
ABADAN
Allohga ibodat qiluvchi ma’nosini anglatadi.
ABAY
Hushyor, ehtiyotkor yoki himoya, muhofaza qilingan.
ABBOS
Aynan: qovog‘i soliq, badjahl, beshavqat yoki dovyurak, jangvor xo‘mraygan jiddiy. Ba’zi bolalar shu holatda tug‘iladi. Payg‘ambarimiz Muhammadning (sallolohu alayhi vassalam) amakilarining ismlari Abbos bo‘lgan.
ABDOL
Toat-ibodat qiluvchi; avliyolar, valilar, qalandar, devona yoki abdol urug‘igan mansub bola.
ABDOLNIYOZ
Avliyolar, valilar sovg‘asi, tuhfasi.
ABDU
Qul, banda. Shu so‘z bilan boshlanadigan ko‘pgina qo‘shma ismlarning qisqargan shakli.
ABDUAHAD
Yolg‘izning, yakkayu-yagonaning, ya’ni Allohning quli.
ABDUALI
Oliy martabali, buyukning, ya’ni Allohning quli.
ABDUALIM
Bilim va donolik sohibining, ya’ni Allohning quli.
ABDUAZIM
Ulug‘, buyukning, ya’ni Allohning quli.
ABDUAZIZ
Izzat va kuch-qudrat sohibi bo‘lgan g‘olib Allohning bandasi, itoatkor quli.
ABDUBASHAR
Insonlar (insoniyat)ning xizmatkori quli.
ABDUBOIS
Qaytadan hayot baxsh eta oluvchining, ya’ni Allohning quli.
ABDUBOQI
Doimiy va abadiy mavjudodning, ya’ni Allohning quli.
ABDUBORIY
Yaratuvchi, hal etuvchining, ya’ni Allohning quli, itoatkor bandasi.
ABDUBOSIT
Rizq ato etuvchining, ruh baxsh etuvchining, ya’ni Allohning quli.
ABDUBOTIR
Qo‘rqmas, dovyurakning quli.
ABDUFADIL
O‘ta a’lo va yuksak bo‘lganning quli.
ABDUFARMON
Falakdan keluvchi buyruqlarning sodiq ijrochisi (quli). Bu o‘rinda Alloh xohish-irodasi ko‘zda tutiladi.
ABDUFATTOH
Hukm etuvchining yoki rahmat xazinalarini ochuvchi va unga yo‘l ko‘rsatuvchining, ya’ni Allohning quli; doimo g‘olib va muzaffarning quli.
ABDUFAYYOD
O‘ta sahiy va sahovatlining quli.
ABDUFAYZ
Nozu ne’matlari mo‘l va sahiyning quli.
ABDUFOZIL
Barkamol, mukammal va bekamu ko‘stning quli. Fozil — “fozlu karomat sohibi“ ma’nosida Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning ham sifatlaridan biri (qar. Fozil)
ABDUG‘AFFOR
Gunohlarni yashirib, jazo bermay turuvchining, ya’ni Alloh Taoloning quli, bandasi.
ABDUG‘AFUR
Gunohlarni yashirib, jazo bermay turuvchining, ya’ni Alloh Taoloning quli, bandasi.
ABDUG‘ANI
Boy, ehtiyojsiz, ya’ni Allohning quli.
ABDUHAKIM
Tengsiz aql va hikmat sohibining, ya’ni Allohning quli.
ABDUHALIM
Jazolashga shoshmaydigan, yaxshilik qilib turuvchi, ya’ni Allohning quli.
ABDUHAMID
Hamdu sanoga, maqtovga sazovor Zotning, ya’ni Allohning quli.
ABDUHANIF
G‘amxo‘r va mehribonning quli.
ABDUHASAN
Imom Hasanning quli (qar. Hasan)
ABDUHOSHIM
Aynan: non sindiruvchining quli, ya’ni rizqu ro‘z ulashuvchining quli.
ABDUHUSAYN
Imom Husaynning quli (qar. Husayn).
ABDUJABBOR
Bandalari ishini isloh qilib, jabrlovchining quli, kuch-qudrat sohibining, ya’ni Allohning quli.
ABDUJALIL
Mukammal va ulug‘ zotning, ya’ni Allohning quli.
ABDUJALOL
Buyuk va ulug‘vor, shonu shuhratlining, ya’ni Allohning quli
B harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
BADAL
Oldingi turmagan bolalar evaziga berilgan bola yoki badal — chakalakzor, butazor.
BADRIDDIN
Aynan: dinning to‘lin oyi va nuri, mash’ali. Dinning asl farzandi. Boshqa mo‘minlarga o‘rnak bo‘luvchi xulqi yaxshi, niyati pok inson.
BAG‘IR
Yurakga, qalbga yaqin, aziz yoki bilimdon, donishmand bola. Eht. Baxir (qar.)
Nurli, ravshan qalbli, ya’ni mehrli, mehribon, olijanob.
BAHROM
Mirrih (Mars) sayyorasining nomidan. U baxt-saodat timsoli hisoblanadi yoki bahromdek (qadimgi Eron shohlaridan biri) mard, jasur bo‘lsin.
BAHROMALI
Mirrih (Mars) sayyorasining nomidan. U baxt-saodat timsoli hisoblanadi yoki bahromdek (qadimgi Eron shohlaridan biri) mard, jasur bo‘lsin.
BAHROMIDDIN
Dinning porloq yulduzi yoki dinning Bahrom sifat himoyachisi, tayanchi.
BAHROMQUL
Mirrih (Mars) sayyorasining nomidan. U baxt-saodat timsoli hisoblanadi yoki bahromdek (qadimgi Eron shohlaridan biri) mard, jasur bo‘lsin.
BAHRUZ
Hosiyatli, saodatli kunda tug‘ilgan bola; baxtli, omadli. Qar. Behruz.
BAKIR
Aynan: «bo‘taloqning onasi» yoki aybsiz, gunohsizning, rostgo‘yning otasi. Ba’zilar Abubakr ismi «Tong otasi » deb izohlaydi. Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) bilan birga namoz o‘qigani uchun Bakr shu laqabni olgan.
BAKIRULLA
Allohning o‘rganuvchan, izlanuvchi, maqsad sari intiluvchi bandasi.
BAKR
Bo‘taloq. Shu so‘z bilan boshlangan qo‘shma ismlarning qisqargan shakli.
BARAKA
Mo‘llik, farovonlik yoki bolalarimiz yanada ko‘paysin, barakali bo‘lsin.
BARAKAT
Mo‘llik, — ko‘plik, farovonlik. Qar. Barakatulla.
BARDOSH
Chidamli, to‘zimli, sabr-toqatli.
BARHAYOT
Umrboqiy, barhayot.
BASHIR
Xushxabar keltiruvchi; baxt-saodat elchisi. Bashir — Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ning sifatidan biridir.
BASIR
Ko‘zi o‘tkir, ziyrak, sezgir, zehnli.
BAXSHULLA
Allohga bag‘ishlangan, baxshida (nazir) qilingan bola yoki Allohning tuhfasi, in’omi.
BAXT
Baxtli, saodatli, tolei baland. Baxti yurishgan kuchli va chiroyli. Shakllari: Baxtboy, Baxtjon, Baxtbek.
BAXTI
Birinchi qismida “baxt“ so‘zi kelgan qo‘shma ismlar (Baxtiazim, Baxtiniso) ning qisqargan shakli.
BAXTINUR
Nurli, baxtli, porloq tole sohibi yoki Nur (qar.), ya’ni Alloh bergan saodat.
BAXTIQUL
Allohning baxtli, saodatmand bandasi, quli.
BAXTIYOR
Saodat, qut, istiqbol yor bo‘lgan bola yoki shodon, quvnoq. Baxt-saodat, quvonch yor bo‘lsin.
BAXTJON
Saodatmand, baxtiyor, xurram.
BAYOT
Tangri, xudo yki baxtli, olijanob. Asli: Bayotqul (qar).
BAYOZ
Oq; toza, beg‘ubor, pokiza yoki bayoz-tong yorishgan paytda tug‘ilgan bola. Eht. Bayazid ismining o‘zgargan shakli.
BAYRAM
Bayram, ayyom, shodiyona, (Hayit) kuni tug‘ilgan bola yoki hayoti shodlikka, umri tantanaga boy bo‘lsin.
BAYTULLA
Aynan: Baytulloh — Allohning uyi. Makka shahridagi Ka’ba ziyoratgohining nomi.
BEDIL
Aynan: dardli, qayg‘uli; maftun bo‘lgan. Bu ism mashhur shoir Bedilning nomiga nisbat berilgan.
BEG‘AM
Qayg‘usiz, shodon bo‘lib ulg‘aysin.
BEG‘AMQUL
Allohning g‘amsiz, qayg‘usiz, baxtiyor bandasi.
BEGI
Botir, qahramon yoki qo‘shma ismlar (Beginiso, Begimurod)ning eq. shakli.
BEGIM
Xonim, beka, oyim, ya’ni podshoh yoki bekning oilasi farzandi; malika, bekzoda; 2) bek yoki shohning o‘g‘li, farzandi; shahzoda, bekzoda.
Aynan: baxtli kunlar, ya’ni baxtli, saodatli kunda tug‘ilgan. Hayotda baxtiyor, iqboli, porloq, to’lei baland bo‘lsin.
BEHRUZ
Baxtli saodatli kunda, shodiyonada tug‘ilgan bola yoki bu bola tug‘ilgan kun oilaga, yaqinlariga quvonch, shodlik olib kelgan.
BEHZOD
Xosiyatli, saodatli kunda tug‘ilgan, aslzoda yoki olijanob, oliyximmat bola.
BEK
Hukmdor, hokim; boshqaruvchi; o‘tmishda mo‘tabar mansablardan biri bo‘lgan yoki bek — berk — mustahkam, mahkakam, xavfsiz.
BEKBOTIR
Mahkam, mustahkam botir yoki beklar avlodiga mansub dovyurak bola.
BEKBOY
Beklar avlodiga mansub bo’lib, insonning ma’nan yetuk va jismonan kuchli irodali, sabrli, shukur qiluvchi va halol, o’z kuchiga ishonuvchan maqsadli bir so’zli bola.
BEKDAVLAT
Mahkam mustahkam hamda boy, badavlat, bo‘lsin.
BEKJO‘RA
Beklar nasliga mansub o‘g‘il yoki otasi va o‘zidan oldingi bolalarga esh, o‘rtoq bo‘lib o‘ssin.
BEKJON
Beklar nasliga mansub, jon kabi aziz bola.
BEKMUROD
Beklar avlodiga mansub murod-maqsadli bola berk (mustahkam) bo‘lsin va ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
BEKPO‘LAT
Po‘latdek berk, mustahkam bo‘lsin yoki baland martabali bola, po‘latdek mustahkam bo‘lsin.
BEKSHOD
Ulug‘ martabali bolaning umri quvonchlarga to‘la bo‘lsin.
BEKSHOH
Beklarning boshlig’i yani shohi. Asilzoda yigit ma’nosinida.
BEKSULTON
Mustahkam, mahkam va martabasi ulug‘ bo‘lsin yoki sultonlarning sardori, rahbari.
Tangri bergan o‘g‘il ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin yoki Alloh yetkazagan, erishtirgan orzu, istak.
BERDINUR
Nur — o‘z-o‘zidan borlig‘i,a yon bo‘lib turgan, ya’ni Alloh ato qilgan bola, Qar. Abdunur, Nurulla yoki Alloh ato qilgan baxtli, omadli o‘g‘il.
BERDIYOR
Alloh bergan bola o‘zgalarga hamdam, hamroh bo‘lib o‘ssin yoki berganning o‘zi (Alloh) yor bo‘lib, qo‘llab yursin.
BILOL
Uch kunlik oy, yangi tug‘ilgan oy, (Hilol) yoki sog‘lom bola. Payg‘ambar Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sahobalaridan biri bo‘lgan.
BILOLIDDIN
Dinning uch kunlik (yangi tuqqan) oyi. Hiloliddinga o‘xshatma ism yoki dinni saqlovchi, sog‘lomlashtiruvchi.
BO‘RI
Qadimiy odatga ko‘ra so‘g bo‘lsin, mahkam bo‘lsin deb bo‘rining jag‘idan (terisidan) o‘tkazib olingan bola yoki tish bilan tug‘ilgan bola. Shakllari: Bo‘riboy, Bo‘rijon, Bo‘ribek, Bo‘ritoy, Bo‘riqul.
BOBO
Marhum buvasi, bobosining ismi berilgan bola. Ba’zi manbalarda Bobo (ar.) — ota, diniy rahnamo, ulug‘ shayx.
BOBONAZAR
Muqaddas bobo (avliyo)ning muruvvati, nazari tufayli erishilgan bola.
BOBOSH
“Bobo“ so‘zi bilan boshlangan ba’zi qo‘shma ismlar (Bobosharif, Bobosher)ning qisqargan shakli.
BOBUR
Aniq ma’nosi noma’lum. Ba’zi manbalarda: 1) yo‘lbars, arslon; 2) ulug‘, ulkan, buyuk; 3) tez gapiradigan odam ma’nolarida talqin qilingan.
BOQI
Umri boqiy, uzoq bo‘lsin yoki poydor, ustuvor tursin, yashasin. Abduboqi, Boqiulla ismlarining eq. Shakllari: Boqibek, Boqiboy, Boqijon, Boqixon.
BOQIMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) abadiy, mangudir yoki umri uzoq, boqiy umrli bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
BOSIQ
Bosiq, vazmin, salobatli.
BOSIT
Ulug‘, ulkan, azim yoki rizq beruvchi, ruh ato etuvchi, ya’ni Alloh, qar. Abdubosit.
Tuhfa, sovg‘a qilingan yoki juda yaxshi, ustun turuvchi. Ba’zi manbalarda “Abuyazid“ (Yazidning otasi) ismining qisqargan shakli deb izohlanadi.
BOYAZIT
Dunyoning yarmini bosib olgan Turklar sultoni Sultan Boyazit ismidan.
BOYMUROD
Boy-badavlat bola, ulg‘ayib murodiga yetsin.
BOYTEMIR
Davlatli hamda temirdek mustahkam bola.
BOZOR
Bozor kuni tug‘ilgan bola yoki uyimiz bozor kabi bolalarga to‘lsin.
BOZORBOY
Bozor kuni tug‘ilgan bola yoki uyimiz bozor kabi bolalarga to‘lsin.
BUNYOD
Asos, tamom, ushalgan orzu, maqsadiga erishgan, yaratuvchi, yetuklik ma’nosida, shuningdek, bunyod qiluvchi, barpo qiluvchi.
BUNYODBEK
Asos, tamom, ushalgan orzu, maqsadiga erishgan, yaratuvchi, yetuklik ma’nosida, shuningdek, bunyod qiluvchi, barpo qiluvchi.
BURHON
Dinning dalili, asosi, shahodati yoki din qo‘riqchisi, dinni dalillovchi. O‘rta asrlar hukmdorlari o‘zlarini Burhoniddin — dinning himoyachisi, dinni asrovchi deb yuritishgan va bu so‘z ularning fahriy unvoni bo‘lgan. Burhoniddin ismining qisqargan shakli.
BURHONIDDIN
Dinning dalili, asosi, shahodati yoki din qo‘riqchisi, dinni dalillovchi. O‘rta asrlar hukmdorlari o‘zlarini Burhoniddin — dinning himoyachisi, dinni asrovchi deb yuritishgan va bu so‘z ularning fahriy unvoni bo‘lgan. Burhoniddin ismining qisqargan shakli.
D harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
DADA
Marhum dadasi (otasi) yoki bobosining ismi berilgan bola, yohud sog‘ ulg‘ayib otasidek kishi bo‘lsin.
DADAAHMAD
Dadasi yoki bobosi ismi bilan atalgan o‘g‘ilni Ahmad (qar.) qo‘llab yursin yoki Ahmadning (payg‘ambar)ning ehsoni, had’yasi.
DADABEK
Beklardan bo‘lgan bobosining xotirasini abadiylashtirish. Ota qoni ulangan barcha ota–bobolarining nomini eslatib turuvchi ustun, mard, jasur, paxlavon, pok va toat ibodat etuvchi yigit.
DADABOY
Qar. Dada (Dada+boy) yoki sovg‘a, tuhfa qilingan o‘g‘il.
DADAKELDI
Marhum dadasining o‘rniga berilgan bola.
DADAXO‘JA
Dadasi nomini olgan, xo‘jalar nasliga mansub bola.
Temir, ya’ni temirdek mustahkam, bardoshli, yashovchi, qattiq, kuchli, chidamli.
DAMIRALI
Temir (damir)dek mustahkam o‘g‘ilni Ali panohida asrasin.
DARBESHMUHAMMAD
Muhtoj (gado) bo‘lib, yurib erishilgan bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin yoki Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) diniga o‘zini baxshida etuvchi.
Qalb, yurak, tiriklik, ya’ni vijdonli, saxovatli qalb egasi yoki mard, jasur. Shakllari: Dilbek, Dilboy, Diljon.
DILBEK
Yurakka yaqin, yuraklarning sohibi, begi.
DILMUHAMMAD
Dil — qalb, tiriklik, vijdonli, saxovatli qalb egasi yoki mard, jasur deganidir.Maqtovga, olqishlarga azovor. Muhammad payg‘ambar (Muhammad ibn Abdulloh 570 yoki 571 Makka — 632, Madina)ning ismi. Muhammad payg‘ambar sallolohu alayhi vasallam Allohning eng yaqin do‘sti, eng so‘nggi dunyoga kelgan, eng kamtarin payg‘ambar. Dil hamda Muhammad ismlariga ma’nodoshdir.
DILMUROD
Ko‘nglimizdagi istak, orzu (murod) bo‘lgan bola; dilga taskin, qalbga malham bergan bola.
Quvnoq, baxtiyor, shodon yoki ko‘nglimizni quvonchi bo‘lgan farzand, dili shod bo‘lib yursin yoki qalblarga sevinch, shodu-hurramlik bahsh etuvchi.
DILXUSHBEK
Dildan xush ko’rilgan, dildan istalgan, qalb orzusi bo’lgan.
DINAHMAD
Allohga ko‘p hamdu-sanolar aytuvchi kishi, maqtovga, olqishga sazovor. Bu nom Muhammmad (sallolohu alayhi vassalam) sifatlaridan biridir.
DINISLOM
Islom dini farzandi, musulmon.
DINMUHAMMAD
Musulmon, xudojo‘y bola yoki Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) diniga mansub bola.
DINOR
Dinor (tillo tanga) kabi qadrli, qimmatli o‘g‘il yoki ulg‘ayib boy, badavlat bo‘lsin.
DIYDOR
Diydor — ko’rishuv, uchrashuv, yuz, oraz.
DIYOR
O‘lka, ona yurt, vatan farzandi, diyoriga, eliga vafodor. Vatani uchun jonini fido qilishga tayyor bo‘lsin.
DO‘LBOY
Do‘l yog‘gan kuni tug‘ilgan bola yoki iris-nasabli bo‘lsin.
DO‘SBOY
Qar. Do‘stboy yoki do‘s — o‘rik pishgan paytda tug‘ilgan bola.
DO‘ST
Otasiga yoki o‘zidan oldingi aka va opalariga yo‘ldosh, esh bo‘lib yursin. Shakllari: Do‘stbek, Do‘stjon, Do‘stxo‘ja.
DO‘STMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning do‘sti, uni e’zozlovchi bola.
DO‘STNIYOZ
O‘tinib, yolg‘orib olingan do‘st, hamdam.
DONI
Uquvli, epchil; botir, qahramon.
DONIYOR
Yaqinlar, do‘stlar yoki bilimli, dono yoki (qadimiy yahudiycha) Allohning ehsoni, sovg‘asi, marxamati. Afsonalarga ko‘ra, Xo‘ja — Doniyor payg‘ambar arab voizi Kusam ibo Abbosning sherigi bo‘lgan. Shuningdek ular Xo‘ja Doniyorni Qur’on va Eski Ahd kitoblaridan biri Doniyor deb hisoblashadi. Uning qoldiqlari, aniqrog‘i uning qo‘li Temur tomonidan Suzo shahridan Samarqandga olib kelingan. Ularning dafn etilgan joylari ustiga maqbara qayta qurilgan. XX asr boshlarida qayta ta’mirlangan.
DOSTON
Dovrug‘i tillarda doston bo‘lgan, taniqli, mashhur. Bu nom Rustamning otasi Zolning (Firdavsiyning «Shohnoma» dostoni qahramoni) laqabi bo‘lgan.
Inju, marvarid donasidek aziz, beklarning eng asili yoki uzoq yashasin, umri uzoq bo‘lsin. Ba’zan bu ism “Yusuf va Zulayho“ dostoni muallifi shoir Durbekning taxallusiga nisbat berib ham qo‘yiladi. Shakli: Durboy, Durjon.
DURJON
Durdek aziz va suyukli bola.
DURMUHAMMAD
Injudek bebaho, qimmatli o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida saqlasin.
DURNIYOZ
Tilab, iltijo qilib erishilgan qimmatli o‘g‘il yoki qar. Turniyoz.
DURUSTBOY
Ma’qul, mukammal; samimiy.
E harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
E’ZOZBEK
Hurmatli, izzatli, ehtiromli, e’zozli, xalq nazarida bo‘lgan, obro‘-e’tiborli yigit.
EGAM
Aynan: Javob, xo‘jayin, ya’ni Alloh, xudo. Asli: Egamberdi, Egambergan.
EGAMBERDI
Alloh ato qilgan (bergan) bola.
EGAMBERGAN
Alloh ato qilgan bola.
EGAMMUROD
Alloh yetishtirgan orzu, maqsad.
EGIZBEK
Egizak bo‘lib tug‘ilgan bola yoki otasiga egizak, esh bo‘lib yursin.
EHROM
Qadrlovchi, qadriga yetuvchi.
EHSON
Lutf, iltifot; ezgulik; tuhfa, sovgʻa: Asli: Ehsonulla — Allohning lutfu-karami ila tugʻilgan bola.
EL’YOR
O‘z elining do‘sti, hamdami, hamdardi, o‘z elini sevuvchi, vatanparvar, fidokor inson.
Beklar avlodiga mansub bola otasi (aka-ukalari)ga hamdam bo‘lib ulg‘aysin.
ESHMAN
“Esh“ so‘zi bilan boshlanadigan ba’zi qo‘shma ismlar (Eshmuhammad, Eshnazar)ning eq. shakli.
ESHMUHAMMAD
Muhammadning do‘sti, tarafdori yoki Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) yo‘ldosh bo‘ladigan, qo‘llaydigan bola, yohud ota-onasi (aka-opalari) ga hamroh, hamdam bo‘luvchi bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
ESHNAZIR
Nazir (qar.), ya’ni Allohga do‘st, hamdam bo‘ladigan, Alloh qo‘llaydigan bola.
ESHNIYOZ
1) Allohdan so‘rab, iltijo qilib olingan bola; 2) muhtoj bo‘lib, armon va orzu bilan erishilgan bola; 3) Allohning marhamati, ehsoni tuhfasi.
ESHNUR
Ravshan, baxt, omad, hamrohi bo‘lgan bola yoki Nur (qar.), ya’ni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) hamrohi bo‘lgan, payg‘ambar qo‘llaydigan bola.
ESHON
Aynan: Avliyo, muqaddas, shaxs; Eshon bobosining ismi berilgan bola yoki Eshonni (avliyoni) ziyorat qilgach tug‘ilgan bola yohud eshonlar nasliga mansub bola. Ba’zi qo‘shma ismlarning (Eshonali, Eshonnazar, Eshonniyoz) eq.shakli. Shakllari: Eshonboy, Eshonjon, Eshonbek, Eshonjon.
Asli: Fayyoz. O‘ta saxiy, oliy himmat, mehribon, fayzi bor, muruvvatli, qo‘li ochiq, oqko‘ngil, qalbi pok, dovyurak va jasur, azamat.
FAYOZIDDIN
«Fayyoz — juda saxiy, qo’li ochiq, muruvvatli. Fayoziddin — dinning saxiy, saxovatli, qo’li ochiq bandasi ma’nosini anglatadi. Ushbu ism oxiriga «»bek»», «»jon»», «»ali»» qo’shimchalari ham qo’shilishi mumkin. Ism o’zagi avvalida esa «»Mir»», «»Abdu»» va boshqa qo’shimchalar ham uchrab turadi».
FAYYOZ
Asli: Fayyoz. O‘ta saxiy, oliy himmat, mehribon, fayzi bor, muruvvatli, qo‘li ochiq, oqko‘ngil, qalbi pok, dovyurak va jasur, azamat.
FAYYOZBEK
O‘ta saxiy, oliy himmat, muruvvatli, mehribon, fayzi bor, oqko‘ngil, qalbi toza, qo‘li ehsonli, dovyurak, qo‘rqmas, mard.
FAYZ
Yoqimli, muloyim; jozibali; chiroyli, ko‘rkam yoki ne’mat, farovonlik; saxiylik, saxovat.
Shifo topuvchi, sog‘ayib ketuvchi yoki qar. Fotih.
FOZIL
Bilimdon, dono, zukko, donishmand. Fozil — » fazlu-karomat sohibi» ma’nosida. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biridir.
FOZILBEK
Bilimdon, dono, zukko, donishmand. Fozil — » fazlu-karomat sohibi» ma’nosida. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biridir.
FOZILKARAM
Qar. Fozil va Karam yoki bilimli, dono va saxiy, saxovatli bola.
FOZILKARIM
Karim (qar.), ya’ni Alloh bergan dono o‘g‘il.
FOZILXON
Bilimdon, dono, zukko, donishmand. Fozil — » fazlu-karomat sohibi» ma’nosida. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biridir.
FURQAT
Ayriliq, judolik, ajralish, uzoqlashish. Bu ism shoir Furqat (Zokirjon Holmuhammad o‘g‘li) tahallusi bo‘lib, Furqat ismi o‘shanga nisbat berilgan.
FUZAYL
Odobli, tartibli, yaxshi xislatli; insofli, e’tiqodli, adolatli; yuksak, ustun turuvchi.
G harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
GO‘RO‘G‘LI
Aynan: “Go‘rda tug‘ilgan bola“. Bu ism o‘zbek xalq dostonlari qahramoni Go‘ro‘g‘li nomiga nisbat berib qo‘yiladi. Qadimiy turkiy tilda go‘r — ko‘r-botir, dovyurak, pahlavon ma’nolarini bildiradi.
GULXANIY
O‘t yoquvchi, olov yoquvchi, yondiruvchi, gado bechorahol.
GULIM
“Gul“ so‘zi bilan boshlanadigan ba’zi qo‘shma ismlaring eq. Shakllari: Gulimboy, Gulimjon.
GULMENGIZ
Guldek go‘zal xolli qiz yoki gulyong‘oq, gulchehra.
GADOYTURDI
Tilab olingan bola tursin, yashasin.
GADOYMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) dan tilab olingan bola yoki tilab olingan o‘g‘ilga Muhammad o‘zi yor bo‘lsin, qo‘llab yursin.
GARAY
Orzu qilingan, tilab olingan bola.
GADOYQUL
Allohning tilab olingan bandasi.
GULBACHCHA
Guldek chiroyli bola.
GULSHODBEK
Baxor oyida tug’ilgan bola, shod bolib yurish, oyning yaqin gulshodi ogil bola.
GULBOY
Guldek go‘zal yigit bo‘lsin, ulg‘aysin.
GULBOLA
Guldek go‘zal, ko‘rkam bola.
GULXANIY
O‘t yoquvchi, olov yoquvchi, yondiruvchi, gado bechorahol.
GADOYMUROD
Tilab olingan bola murodu maqsadiga yetsin yoki orziqib yurib erishilgan maqsad, orzu.
Sada qayrag‘ochdek mustahkam, chidamli bo‘lsin, uzoq yashasin.
GULMUHAMMAD
Guldek ko‘rkam bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) qo‘llab yursin.
GULIMJON
Guldek dilbar va jondek aziz, suyukli qiz.
GO‘RO‘G‘LI
Aynan: “Go‘rda tug‘ilgan bola“. Bu ism o‘zbek xalq dostonlari qahramoni Go‘ro‘g‘li nomiga nisbat berib qo‘yiladi. Qadimiy turkiy tilda go‘r — ko‘r-botir, dovyurak, pahlavon ma’nolarini bildiradi.
GAJIR
Mard, dovyurak, qaytmas yoki gajar-gajir urug‘iga (turkiy urug‘lardan biri) mansub bola.
Suyukli, qadrdon, g‘amxo‘r do‘st. Asli Habibulloh. Allohning suyuklisi va do‘sti. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ning sifatlaridan biridir.
HABIBULLA
Allohning suyuklisi, Allohning suyukli do‘sti. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biridir.
HABIBULLO
Allohning suyuklisi, Allohning suyukli do‘sti. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (Sallolohu alayhi vassallamning) sifatlaridan biri.
HABIBULLOH
Suyukli, qadrdon, g‘amxo‘r do‘st. Asli Habibulloh. Allohning suyuklisi va do‘sti. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ning sifatlaridan biridir.
Himoya qiluvchi, qo‘riqlovchi, o‘z panohida asrovchi. Bu nom Allohi Taoloning sifatlaridan biridir. Asli: Abduhafiz (qar).
HAFIZULLA
Alloh qo‘riqlaydigan, asraydigan bola; Allohning panohida, muhofazasida bo‘lgan bola.
HAKIM
Bilimdon, aqlli, dono, donishmand. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir. Qar. Abduhakim.
HAKIMBOY
Engsiz, aql va hikmat sohibining, ya’ni Allohning quli.
HAKIMXON
Aqlli, dono baland martabali bola.
HALID
Jannatda mangu qoluvchi.
HALIM
Muloyim, mehribon, muloyimlik bilan ish tutuvchi. Bu nom Allohi Taoloning sifatlaridan biridir. Asli: Abduhalim. Shakllari: Halimboy, Halimjon.
HALIMBOY
Yumshoq so’zlovchi.
HALOL
Toza, pokiza; qonuniy.
HAMDAM
Do‘st, o‘rtoq, sodiq, vafodor do‘st. Otasiga, boshqa bolalarga do‘st, esh bo‘lib yursin.
HAMID
Maqtovchi, madh qiluvchi, Allohga hamd-sano aytuvchi, shukr qiluvchi yoki hamid — issiq, qaynoq. Bu nom Muhammad (sallolohu alayhi vasallam) ning sifatlaridan birdir. Asli: Hamidulloh.
HAMRO
Yo‘ldosh, esh, hamdam, sherik yoki qirmizi, qizil rangli. Shakllari: Hamroboy, Hamrojon, Hamroxon.
HAMZA
O‘tkir, achchiq, kuydiruvchi, yondiruvchi, chirog‘ yoki dorivor o‘simlik nomi. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vasallam) ning tog‘alarining ismi bo‘lgan.
HANAFIY
Payg‘ambar avlodiga mansub yoki bo‘ysunuvchi, itoatkor.
HAQBERDI
Odil, adolatli, ya’ni Alloh ato qilgan bola.
HAQNIYOZ
Odil, adolatli, ya’ni Alloh bergan tuhfa, ehson.
HASAN
Yaxshi, tuzuk; chiroyli, sohibjamol. Ba’zi manbalarda ezgulik, yaxshilik, fasohatli deb izohlanadi. Bu nom Ali ibn Tolibning Fotimadan tug‘ilgan o‘g‘li — Hasan ibn Alining ismi bo‘lgan (595-669) Hasan — payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning nabirasi, imom Hasanning ismi. Husayn va Hasan Alining o‘g‘illari bo‘lib, islomning birinchi shahidlari hisoblanadi.
HASRAT
Qayg‘urib yurib, armon bilan erishilgan bola yoki onasi yosh o‘lib qolgan bola.
HAYDAR
Arslon; jasur, dovyurak, kuchli, qudratli. Bu nom xalif Alining laqabi bo‘lgan. Shuningdek Haydar — erkak bolalarda orqaga o‘rib qo‘yiladigan bir tutam soch, u sog‘lik, osoyishtalik ramzi deb hisoblanadi va bola ulg‘aygach, ma’lum marosindan keyin qirqiladi.
HAYIT
Hayit, diniy bayram kunlarida tug‘ilgan bola.
HAYITMUHAMMAD
Hayit kuni tug‘ilgan o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
HAYITQUL
Allohning hayitda, bayramda tug‘ilgan bandasi (quli).
HAYOTBEK
Beklar avlodiga mansub bola yashasin, barhayot bo‘lsin.
HAYOTJON
Tiriklik, umrboqiy, hayot baxsh etuvchi.
HAYOTULLA
Alloh hayot baxsh etgan bola yoki Allohning barhayot bandasi.
HAYRAT
Aynan: Hayratlanish, taajublanish. Badanida biror bir g‘ayritabiiy belgi, nishon bilan tug‘ilgan bolaga qo‘yiladigan ism. Sol: Qudrat, Qudratulla.
HAYRULLOH
Allohning yaxshiligi, murruvati, saxovati; Alloh bergan tuhfa, in’om, suyukli bandasi yoki Allohningsevimli quli.
HIDOYAT
To‘g‘ri yo‘lga boshlovchi, to‘g‘ri yo‘l topuvchi. Allohning bergan hidoyati, muslim. Shakllari: Hidoyatbu, Hidoyatxon.
HIDOYATULLA
Alloh to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchidir yoki Alloh yo‘liga (to‘g‘ri yo‘lga) boshlaydigan bola.
HIKMAT
Donolik, donishmandlik; mo‘jiza. Badanida qandaydir g‘ayritabiiy, ortiq belgi bilan tug‘ilgan bola.
HOFIZ
O‘z panohida saqlovchi, asrovchi, mana shu ma’noda bu nom Allohning sifatlaridan biridir. Qar. Abduhofiz, shuningdek hofiz Qur’onni yoddan o‘quvchi, qiroatchi yoki ashulasi, kuychi.
Aynan: Aaron — tog‘lik, o‘jar, qaysar, qaytmas yohud boy, badavlat yoki posbon, qorovul, qo‘riqchi. «Bibliya» dagi Aaron ismining arabchcha shakli. Bu nom Muso payg‘ambarning katta akasi ismi ham bo‘lgan. Payg‘ambarlardan birining nomi.
HOSHIM
Maydalovchi, ushatuvchi; nonni ushatuvchi, taqsimlovchi yoki hurmatli, hurmatga sazovor. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ning katta o‘g‘li ismi bo‘lgan. Shakllari: Hoshimbek, Hoshimjon, Hoshimxon
HOTAM
Saxiy, qo‘li ochiq, oliyhimmat. Asli bu ism saxiyligi bilan juda mashhur bo‘lgan Hotami Toy arabning homidandir yoki hotam — yo‘lboshchi, boshliq. Shakllari: Hotamxo‘ja, Hotamsho, Hotamqul.
HUMORBEK
Humo qushini anglatuvchi va mustahkam, oliy degan ma’noda.
HUMOYIDDIN
Din ato qilgan baxt, saodat, davlat, haqlik, poklik.
Hamisha shod-hurram, hushchaqchaq, hushbaxt, shodon.
HUSAN
Hasan ismining eq. shakli bo‘lib, yaxshi, mehribon, sahiy, chiroyli, go‘zal ma’nolarini anglatadi. Husayn ibn Ali (626-680) ismi bo‘lib, u Ali ibn Abu Tolibning Fotimadan tug‘ilgan o‘g‘li. Muhammad (sallolohu alayhi vasallam)ning nabirasidir. Husayn uchinichi shiya imomi bo‘lgan.
HUSANALI
Hasan ismining eq. shakli bo‘lib, yaxshi, mehribon, sahiy, chiroyli, go‘zal ma’nolarini anglatadi. Husayn ibn Ali (626-680) ismi bo‘lib, u Ali ibn Abu Tolibning Fotimadan tug‘ilgan o‘g‘li. Muhammad (sallolohu alayhi vasallam)ning nabirasidir. Husayn uchinichi shiya imomi bo‘lgan.
HUSAYN
Hasan (qar.) ismning eq.shakli bo‘lib yaxshi, mehribon, saxiy; chiroyli, go‘zal ma’nolarini anglatadi. Husayn ibn Ali (626-680) ismi bo‘lib, u Ali ibn Abu Tolingning Fotimadan tug‘ilgan o‘g‘li, Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning nabirasidir. Husayn uchinchi shia imomidir.
HUSHVAQT
Yaxshi vaqtda tug’ilgan, hush ko’rilgan farzand.
HUSNIDDIN
Dinning chiroyi, ko‘rki, go‘zalligi yoki dinning go‘zal farzandi, ushlab turuvchisi.
Barchaga namuna, ibrat bo‘luvchi, ibratli, axloqli yoki nasihatni qabul qiluvchi bola.
IBRAY
Ibrohim (qar.) ismining qisqargan shakli.
IBROHIM
«Injil «dagi Avrazm ismining arabcha shakli bo‘lib, «xalqlar otasi» ma’nosini anglatadi. Rivoyatlarga ko‘ra, Ibrohimning Ishoq va Ismoil degan o‘g‘illari bo‘lgan. Ishoqdan yahudiylar xalqi, Ismoildan esa arablar tarqalgan.
IDRIS
Aynan: «o‘quvchi, o‘rgauvchi», tirishqoq, bilimdon, dono, zukko, g‘ayratli, shijoatli bola. Idris payg‘ambar o‘qishda tirishqoqligi tufayli mana shunday nom (laqab) olgan.
Aynan: Allohning kuchi, qudrati yoki xalqlarning sevimligi, kishilarni qadrlovchi, e’zozlovchi odam. Obihayot ichib, Hizr kabi mangu tirik deb faraz qilinadigan payg‘ambarning nomi. Quruqda Hizr bo‘lsa, suvda Ilyos kishilarning madadkori, hamrohi deb hisoblangan.
ILYOSIDDIN
Ilyosning dini, imoni, e’tiqodi.
ILYOSXON
Aynan: Allohning kuchi, qudrati yoki xalqlarning sevimligi, kishilarni qadrlovchi, e’zozlovchi odam. Obihayot ichib, Hizr kabi mangu tirik deb faraz qilinadigan payg‘ambarning nomi. Quruqda Hizr bo‘lsa, suvda Ilyos kishilarning madadkori, hamrohi deb hisoblangan.
IMOM
Ishonch, e’tiqod, ishonish, sig‘inish. Imom Islom dinining asosiy shartlaridan biri bo‘lib, bunda Allohga, islom dini va Muhammadga ishonch, e’tiqod ko‘zda tutiladi. Demak, imon, e’tiqodli, oldinda turuvchi, peshvo, diniy raxnamo. Shakllari: Imonbek, Imonboy, Imonjon.
IMOMALI
Ali oldinda turuvchi, rahbar, peshvodir. Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning tog‘asi shiitlarning birinchi imomi hisoblanadi. Shu sababli u Imomali deb yuritilgan va bu nom kishilar ismiga ham o‘tgan.
IMOMBEK
Beklar naslidan bo‘lgan diniy peshvo, diniy rahbar.
IMON
Aynan: oldinda turuvchi. peshvo, masjidda oldinda turib namozni boshqaruvchi, musulmonlarning diniy rahbari, peshvosi. Imom so‘zi Alining avlodlari hisoblanuvchi va shiitlar mazhabiga mansub kishilarning VII — X asrlardan udum bo‘lib kelgan unvonidir va u ushbu unvonga sazovor shaxsning ismiga qo‘shib aytilgan. Imom Ali kabi.
IMRON
Tiriklik, barhayotlik, boqiylik, uzoq umr ko‘ruvchi, imonli, e’tiqodli, jasur, ko‘p yashovchi. Qur’onda Maryamning otasining ismi hamda Isoning bobosining nomi bo‘lgan.
IMRONBEK
Tiriklik, barhayotlik, boqiylik, uzoq umr ko‘ruvchi, imonli, e’tiqodli, jasur, ko‘p yashovchi. Qur’onda Maryamning otasining ismi hamda Isoning bobosining nomi bo‘lgan.
IN’OM
Tuhfa, tortiq qilib berilgan. Shakllari: In’omboy, In’omjon.
INOMJON
Allohning in’omi.
INOQ
Do‘st, o‘rtoq, yo‘ldosh yoki o‘ziga mustaqil bo‘lgan shaxs. Buxoro xonligida eng yuqori mansablardan biri ham inoq deb yuritiladi.
INOYAT
Allohning muruvvati, lutfu karami tufayli erishilgan qiz, inoyat qilib berilgan, ko‘mak, ehson, ilitifot.
INOYATULLA
Allohning marhamati, lutfu karami yoki Allohning fikri, yodi. Ushbu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifati (laqab)laridan biri bo‘lgan.
INSOF
Pokiza, adolatli. Shakllari: Insofboy, Insofjon.
INSON
Odam, kishi; odamshavanda bola.
INTIQ
Orziqib, intiq bo‘lib kutilgan.
IS’HOQ
Aynan: Kulgi, xandon, kuluvchi, kulayotgan. Is’hoq payg‘ambarning ham ismidir.
ISFANDIYOR
Allohning tuhfasi, ehsoni, muqaddas tuhfa. Qadimgi Eron dostonlarida tasvirlangan, o‘z dushmanlariga tutqich bermaydigan qahramonlardan birining nomi yoki ispand — dorivor o‘simlik (sadaf) nomidan.
ISKANDAR
Mard, qo‘rqmas, dovyurak, azamat, pahlavon, jasurlarning sardori yoki himoya qiluvchi, asrovchi, muhofazakor. Buyuk sarakarda Iskandardek bo‘lsin ma’nosida qo‘yiladi.
ISKANDARBEK
Mard, qo‘rqmas, dovyurak, azamat, pahlavon, jasurlarning sardori yoki himoya qiluvchi, asrovchi, muhofazakor. Buyuk sarakarda Iskandardek bo‘lsin ma’nosida qo‘yiladi.
ISLOM
Aynan: O‘zini Allohning ixtiyoriga topshirish, itoatkor. Islomga bo‘ysungan. Mo‘min. musulmon. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) olib kelgan din nomi.
ISLOMBEK
Aynan: O‘zini Allohning ixtiyoriga topshirish, itoatkor. Islomga bo‘ysungan. Mo‘min. musulmon. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) olib kelgan din nomi.
ISLOMXON
Aynan: O‘zini Allohning ixtiyoriga topshirish, itoatkor. Islomga bo‘ysungan. Mo‘min. musulmon. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) olib kelgan din nomi.
ISMOIL
Aynan: «Xudo eshitdi» yoki Allohdan so‘rab olingan, Alloh tuhfa qilgan bola. «Tavrot»dagi rivoyatga ko‘ra, Ibrohim payg‘ambarning xotini Hojar Allohdan farzand so‘rab iltijo qilgan. Shu tufayli tug‘ilgan bolaga Ismael(Ismoil) deb ism berilgan. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) o‘g‘illarining ismi bo‘lgan.
ISMOILJON
Aynan: «Xudo eshitdi» yoki Allohdan so‘rab olingan, Alloh tuhfa qilgan bola. «Tavrot»dagi rivoyatga ko‘ra, Ibrohim payg‘ambarning xotini Hojar Allohdan farzand so‘rab iltijo qilgan. Shu tufayli tug‘ilgan bolaga Ismael(Ismoil) deb ism berilgan. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam) o‘g‘illarining ismi bo‘lgan.
ISOMIDDIN
Allohning tuhfasi, ehsoni, lutfu karami; Allohning ko‘magi va yaqini. Iso — qadimiy yahudiycha Jexogua, lisus (xristos) nomining arabcha shaklidir.
ISOQ
Qar. Is’hoq. Shakllari: Isoqjon, Isoqboy.
ISOXON
Allohning tuhfasi, ehsoni, lutfu karami; Allohning ko‘magi va yaqini. Iso — qadimiy yahudiycha Jexogua, lisus (xristos) nomining arabcha shaklidir.
ISROIL
Alloh yo‘lida kurashuvchi, Allohga itoat qiluvchi. Islomda Azroil o‘lim farishtasi bo‘lib, to‘rtta asosiy farishtalardan biridir Ular: Jabroil, Mikal, Israfil.
Allohning kuchi, qudrati, shonu shavkati, izzat-ikromga sazovor, hurmatli yoki Allohning hurmatli bandasi.
IZZATXO‘JA
Xo‘jalar naslidan bo‘lgan hurmat-ehtiromga loyiq bola.
J harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
JA’FAR
Jannat arig‘i, oqar suvi, angori yoki sariq rangli xushbo‘y, ifori kuchli gul
JABBOR
Mislsiz qudratli, bandalarining ishini isloh etuvchi, ularni gunohlari uchun jazolovchi. Jabbor nomi Allohning sifatlaridan biri. Asli: Abdujabbor (qar).
JABROIL
Allohdan payg‘ambarga vahiy keltiruvchi, vositachi farishta; Allohning askari, jangchisi. Ba’zan Allohning kuchi, qudrati deb ham talqin qilinadi.
JADID
Yosh, navqiron; yangi, toza, pokiza.
JAHON
Umri olamdek keng va yorug‘likkato‘la bo‘lsin. Shakllari: Jahonbek, Jahonboy, Jahonbibi, Jahonbu, Jahonbuvi, Jahonoy, Jahonxon.
JAHONGIR
Olamni bo‘ysundiruvchi, fath etuvchi, g‘olib, muzaffar.
JALIL
Yuksak, ulug‘vor, dongdor, mashhur. Asli: Abdujalil. Barcha jihatdan mukammal va go‘zal ulug‘ Allohning bandasi.
Ulug‘, ulkan, muazzam, buyuk, qudratli. Abulqosim Firdavsiyning «Shohnoma» asaridagi afsonaviy podshohning nomi.
JANOB
Ostono, bo‘sag‘ada qolsin; qasr, saroydek mustahkam bo‘lsin yoki Janobiddin (qar).
JASORAT
Mardlik, jasorat sohibi.
JASUR
Qaytmas, mard, jur’atli, jasoratli, dovyurak, qo‘rqmas, yuragida o‘ti bor.
JAVHAR
Gavhar toshidek qimmatli, bebaho, tengi topilmas bola yoki asl, nasabli farzand; yohud kuchli, mard, qudratli, jasur, dovyurak.
JAVLON
Chiroyli va shahdam qadamlar tashlovchi, harakatchan, chaqqon, tezkor, javlon uruvchi, jo‘shib toshuvchi.
JAVOHIR
Qimmatbaho toshlar, zebu-ziynatlar egasi, boy-badavlat bo‘lsin yoki javohir toshidek bebaho, qimmatli.
JAYXUN
Umri jayxun daryodek oqib tursin, jo‘shqin, farovon bo‘lsin.
JO’RA
Otasi yoki o‘zidan oldingi bolalarga do’st, o‘rtoq, hamdam, hamroh bo‘lib o‘ssin. Shakllari: Jo‘rabek, Jo‘raboy, Jo‘raqul, Jo‘raxon.
JO’RABEK
Dustlikni qadrlovchi, ulfat, juralarni beki.
JO‘RABEK
Do’stlari, jo’ralari ko’p bo’lsin.
JO‘RAJON
Suyukli do‘st, o‘rtoq.
JO‘RAQUL
Sadoqatli do‘st, hamdam.
JO‘SHQIN
G‘ayratli, shijoatli bola.
JO‘SHQINBEK
Jo’shqinlantiruvchi, har narsaga talabchanlik, teran fikrlilik.
JONBEK
Beklar naslidan bo‘lgan qadrli, e’zozli o‘g‘il.
JONIBEK
Joni berk (mahkam, mustahkam) umri uzoq, po‘latdek mustahkam, baquvvat bola.
JUMA
Juma kuni, ya’ni xosiyatli kunda tug‘ilgan bola. Shakllari: Jumaboy, Jumaqul, Jumatoy.
JUMADULLA
Alloh juma kuni bergan tuhfa, ehson.
JUMANAZAR
Juma kuni berilgan in’om, sovg‘a, tuhfa.
JUR’AT
Jasoratli, matonatli, shijoatli.
K harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
KA’BA
Makkadagi muqaddas dargoh, Allohning uyi (Ka’batulloh)
KABIR
Har bir narsadan katta, ulkan, buyuk; kuchli, bahodir, qudratli, tengi yo‘q. Asli: Abdukabir (Allohning quli) Allohning sifatlaridan biri
KAKAMUHAMMAD
Otasi o‘rniga ato qilingan bolani Muhammadning o‘zi qo‘llab yursin
KAKAMUROD
Olamdan o‘tgan otasi o‘rniga berilgan bola murod-maqsadiga yetsin
KALIM
Hamsuhbat, suhbatdosh. Bu nom Muso payg‘ambarning laqabi bo‘lgan. Asli: Kalimulloh (qar.). Rivoyatga ko‘ra, Muso payg‘ambar Tur tog‘iga chiqib Alloh bilan suhbatlashgan. Shu sababli uni Kalimulloh deb atashgan
KALIMULLOH
Allohning suhbatdoshi, Alloh bilan so‘zlashgan. Muso (as)ning laqabi
KALOM
So‘z, gap; so‘zga chechan; notiq
KALON
Katta, ulkan; to‘ng‘ich bola yoki oqsoqol, boshliq. Qar. Kolon
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
KOMILSHER
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
KOMILXO‘JA
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
KOMILYOR
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
Arabcha — buyuk , jasur va ko’zlari ko’k rangli bola
KOZIM
Sabrli, toqatli, vazmin, og‘ir-bosiq; g‘azabdan o‘zini tutib tura oluvchi, jahlini boshqara oluvchi. Bu nom shiitlar imomi Musoning laqabi ham bo‘lgan.
KOZIMBEK
Sabrli, toqatli, vazmin, og‘ir-bosiq; g‘azabdan o‘zini tutib tura oluvchi, jahlini boshqara oluvchi. Bu nom shiitlar imomi Musoning laqabi ham bo‘lgan.
KUMUSHALI
Qadrli, qimmatbaho, nodir bolani Ali o‘z panohida asrasin
KUMUSHBOY
Kumushdek qadrli va suluv bola
KUZMUHAMMAD
Kuzda tug‘ilgan bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin
L harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
LA’LI
La’l kabi qimmatli, qadrli, bebaho bola
LAPAR
Katta, ulkan; qulog‘I katta bo‘lib tug‘ilgan bola
LAQAY
O‘zbeklarning laqay urug‘iga mansub bola; laqaylar farzandi
LASHKAR
Aynan: qo‘shin; otasi yoki akalaridan biri armiyaga yoki urushga ketgan (yoki qaytib kelgan) paytda tug‘ilgan bola
LATIF
Muloyim, pok, pokiza, xushro‘y yoki rahmdil, mehribon. Latif — Allohning sifatlaridan biri. Ism qo‘yilganda Abdulatif deb qo‘yilishi maqsadga muvofiqdir.
LATIFIDDIN
Muloyim, pok, pokiza, xushro‘y yoki rahmdil, mehribon. Latif — Allohning sifatlaridan biri. Ism qo‘yilganda Abdulatif deb qo‘yilishi maqsadga muvofiqdir.
Muloyim, pok, pokiza, xushro‘y yoki rahmdil, mehribon. Latif — Allohning sifatlaridan biri. Ism qo‘yilganda Abdulatif deb qo‘yilishi maqsadga muvofiqdir.
Muqaddas shahar, ziyoratgoh Madina (Arabistonida) nomidan olingan ism
MADIYOR
O‘lka, ona yurt, vatan farzandi, diyoriga, eliga vafodor. Vatani uchun jonini fido qilishga tayyor bo‘lsin.
MAFTUNBEK
Chiroyli, o’ziga rom etuvchi yani maftun qiluvchi
MAG‘RUR
Viroqli, mag‘rur, sarkash
MAHDIY
Allohning yo‘li, to‘g‘ri yo‘lga boshlochi; qiyomat kuni tirilib kelib Dajjol bilan kurashuvchi va yerda adolat o‘rnatuvchi payg‘ambar nomi
MAHDUM
Janob, xo‘ja, aslzoda, din ilmining bilimdoni, diniy peshvo
MAHMUD
Maqtalgan, maqtovga sazovor, dongdor, atoqli. Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
MAHSUD
Havas qilsa arziydigan, orzu qilingan
MAHZUN
Dardli, g‘amli; qayg‘uli
MAJID
Ne’mati va ehsoni bepayon; muruvvatli; atoqli, dongdor, shuhratli. Majid ) Allohning sifatlaridan biri. Asli: Abdumajid (qar.). Shakllari: Majidboy, Majidxon va boshqalar
MAJNUN
Telba, devona, aqldan ozgan; muhabbat gadosi. “Layli va Majnun“ dostonining bosh qahramoni — Majnun nomidan olingan ism
MALIK
Molikning, podshohning, ya’ni Allohning quli, itoatkor bandasi
MALIKIDDIN
Dinning obro‘-e’tiborli, mansabdor kishisi
MANGU
Umri uzoq, abadiy turuvchi. Asli: Manguberdi (qar.)
MANGUBERDI
Umrini uzoq qilib berilgan bola, manguga berilgan bo‘lsin
MANNON
Barchaga xayrixoh, mehru marhamatli, karamli. Bu nom Allohning sifatlaridan biri. Asli: Abdumannon (qar.)
Xosiyat, tabiat, xulq, odat, xislat, mayl. Shoir Boborahim Mashrabning nomi bilan ham bog‘liq.
MAVLON
Ustoz, valine’mat, muruvvat, yaxshilik qiluvchi. Mavlon — Allohning sifatlaridan biri. Qar. Abdumavlon.
MAXDUM
Din yo‘lida xizmat qiluvchi; baland martabali, hurmatga sazovor
ME’ROJ
Muhammad payg‘ambar Arshi a’loga ko‘tarilgan kechasi (kuni) tug‘ilgan bola
MEHRIBEK
Beklar nasliga mansub mehribon, g‘amxo‘r bola
MEHROJ
Yuksak, ulug‘ martaba sohibi, obro‘-e’tiborli, odamlar nazari tushgan, oliy nasab.
MIRA’ZAM
Eng ulug‘, eng buyuk, qudratli, sahovat olovida toblangan, yengilmas.
MIRABBOS
Aynan: qovog‘i soliq, badjahl, beshavqat yoki dovyurak, jangvor xo‘mraygan jiddiy. Ba’zi bolalar shu holatda tug‘iladi. Payg‘ambarimiz Muhammadning (sallolohu alayhi vassalam) amakilarining ismlari Abbos bo‘lgan.
MIRJALIL
Yuksak, ulug‘vor, dongdor, mashhur. Asli: Abdujalil. Barcha jihatdan mukammal va go‘zal ulug‘ Allohning bandasi.
MIRSAID
Yuksak martaba egasi, yo‘lboshchi hamda baxtli bo‘lsin
MIRSAYID
Yuksak martabali boshliq, sardor yoki sayidlar avlodidan (Muhammad va Ali naslidan) bo‘lgan bola
MIRSHAKAR
Ovchilar boshlig‘i, ovga rahbarlik qiluvchi yoki qadrli va suyukli o‘g‘il ulg‘ayib baland martabali bo‘lsin
MIRZABEK
Savodxon, o‘qimishli va baland martabali, oliy nasabli yoki beklar nasliga mansub o‘qimishli, ilmli. ziyoli bola.
MIRZOBEK
Savodxon, o‘qimishli, baland martabali yoki beklar nasliga mansub bola
MO‘MIN
Dinga ishonuvchi, dinga sodiqligini til va iqror bilan hamda qalban tasdiqlovchi, imonli, xudojo‘y, mo‘min nomi Allohning sifatlaridan biri bo‘lib, bandalarini asrovchi; ular xavfsizligini ta’minlovchi ma’nolarini anglatadi.
MOHIR
Ustamon, bilag‘on, qobiliyatli, har ishga mohir, o‘z ishining ustasi
MUHAMMADALI
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)oliy martabali, yuksalgan, ulug‘vordir yoki qar. Muhammad va Ali ularning kuyovlari, dinimizdagi 4-xalifaning ismi.
MUHAMMADBEK
Maqtovga, olqishlarga sazovor. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning (Muhammad ibn Abdulloh, 570 yoki 571 Makka — 632, Madina) muborak ismlari. Muhammad Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallamning) Allohning eng yaqin do‘sti, kamtarin, dunyoga kelgan eng so‘nggi payg‘ambardir.
MUHAMMADI
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning yo‘lidan boruvchi, unga ergashuvi, musulmon
MUHIBULLA
Allohning suyukli, yaxshi ko‘rgan bandasi yoki Allohni sevuvchi, e’zozlovchi bola
Musulmon, islom diniga amal qilgan, xudojo‘y, solih mo‘min, Allohga shak-shubhasiz ioat etuvchi banda.
MUSULMON
Islom diniga e’tiqod qiluvchi; islom diniga bo‘ysunuvchi; xudojo‘y, Allohning sodiq quli
MUXIDDIN
Dinni orab turuvchi, muhofaza qiluvchi, dinning dengizi
MUXRIDDIN
Islom dinining muxrini anglatadi. Payg’ambarimiz SAVning yelkalaridagi muxrdan kelib chiqgan
MUXTOR
Tanlangan, saylangan, saralab olingan yoki o‘z erki o‘zida bo‘lgan, hur, mustaqil, tobe bo‘lmagan, qaramligi yo‘q.
MUZROB
Mizrob — noxunak; musiqa asbobi torini qo‘zg‘atuvchi asbobcha
N harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
NODIR
Siyrak, kam uchraydigan, tengsiz yoki bebaho, topilmas, qadrli qimmatli.
NURBEK
Beklar naslidan bo‘lgan to’lei baland, iqboli porloq, kelajagi nurli, yuksaklarga intiluvchi, hayot yo‘li yorug‘ bo‘lgan bola.
NOSIR
Yordamchi, ko‘makchi, suyanchiq, madadkor yoki g‘olib, muzaffar, muvaffaqiyat qozonuvchi. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) sifatlaridan biridir.
NURMUHAMMAD
Maqtovga, olqishlarga sazovor. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning (Muhammad ibn Abdulloh, 570 yoki 571 Makka — 632, Madina) muborak ismlari. Muhammad Payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallamning) Allohning eng yaqin do‘sti, kamtarin, dunyoga kelgan eng so‘nggi payg‘ambardir.
NE’MAT
Nasibali, risqu-ro‘zli yoki baxt-saodatli. Kelajagi yorqin bo‘lsin, Alloh bergan ne’mat.
Allohning nuri, ziyosi, yog‘dusi, mehri. Alloh bergan baxt.
NAJOT
Yordam, ko‘mak qilib, najot qilib berilgan bola yoki bolamiz tursin, yashasin deb Allohdan najot tilaymiz.
NASRIDDIN
Dinning g‘olibi, dinning zafari yoki dinning ko‘magi, yordami tufayli erishilgan bola.
NURAZIZ
Aziz, ya’ni Allohning muruvvati, ziyosi.
NURIISLOM
Dinning, islomning ziyosi, yog‘dusi, islom baxsh etgan baxt, omad.
NUH
Bu ism uzoq umr kechirgan Nuh payg‘ambar nomi bo‘lgan. Nuho — aql, zehn yoki ovunch, tasalli, taskin, yupanch; Sokinlik, orom, rohat. Nuh — payg‘ambarning laqabidir. Uning usmi asli Sakib > Sokib (ar.) — qo‘ymoq, to‘lmoqdir
NAVOIY
Kuyga, qo‘shiqqa mansub, Buyuk o‘zbek shoiri Alisher Navoiyning taxallusiga nisbat berilgan ism. Buyuk shoir Navoiyga o‘xshasin, Navoiydek shuhrat topsin deb orzu qilinadi.
NE’MATULLOH
Allohning saxovati, marhamati, Allohning ne’mati.
NAZRULLA
Allohga bag‘ishlangan, nazir (sadaqa) qilingan bola.
NAJMIRAHMON
O‘ta mehribon (Rahmon Alloh)ning yulduzi yoki Allohning tolei baland kishisi.
NURMAHMUD
Saralangan nur.
NORLI
Qizil xolli (tamg‘ali) bola.
NASIMBEK
Yengil shabboda. Muloyim.
NIYATULLOH
Niyat qilib olingan bola.
NABIAHMAD
Allohga cheksiz hamdu sano aytuvchi payg‘ambar, Allohni ta’rif qiluvchi, madh qiluvchi.
NAJI
Yaqin do‘st, qadrdon o‘rtoq, sirdosh.
NISHON
Badanida qandaydir belgi (alomat) bilan tug‘ilgan bola yoki otasidan yodgorlik (nishon) bo‘lgan o‘g‘il.
NE’MATULLA
Allohning marhamati, himmati, ne’mati; Alloh baxsh etgan baxt.
NURQOSIM
Rizqu ro‘zni taqsimlovchi, bandalarini boquvchi bergan, ya’ni Alloh bergan baxt, ehson.
NAVRO‘ZBEK
Navro‘z (yangi yil) kuni tug‘ilgan beklar nasliga mansub bola.
NABIBULLA
Allohning elchisi, xabarchisi.
NAZRIDDIN
Din yo‘liga bag‘ishlangan, dinga sadaqa qilingan.
NASIBALI
Ali muyassar qilgan, Ali ato qilgan bola yoki rizqu ro‘zli bolani Ali o‘z panohiga olsin.
NISONUR
Ayol, yog‘du, ziyo, ravshanlik; baxtli, omadli, tole’i baland. Ayol kishining yuzidagi nuri aslo o‘chmasin deganidir. Niso hamda Nur ismlarining majmuasidan olindi.
NADIM
Yaqin do‘st, suhbatdosh, sirdosh.
NAFASMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning yordami, nafasi tufayli tug‘ilgan bola.
NORIN
Norim urug‘iga mansub bola yoki qutli, baxtli bola.
NURLIBEK
Beklar zotidan bo’lgan, nurli bola.
NORJON
Badanida qizil xoli (tamg‘asi) bor qadrli, suyukli bola.
NORHAYOT
Qizil xolli bolaning umri uzoq bo‘lsin.
NORBOBO
Bobosining ismi berilgan xolli bola.
NAVQIRON
O‘spirin, bo‘z bola, yigit.
NAZARMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning iltifoti, shafqati tufayli erishilgan bola.
NAQSHBEK
Beklar naslidan bo‘lgan chiroyli bola yoki qar. Naqshboy (Naqsh+bek)
NABIQUL
Payg‘ambarning sodiq xizmatkori, quli.
NORMUHAMMAD
Badanida qizil xoli (tamg‘a) bilan tug‘ilgan bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) shafoat qilsinlar.
NAZARALI
Alining nazari, iltifoti tufayli erishilgan bola.
NORQURBON
Qurbon oyida tug‘ilgan badanida qizil xoli (tamg‘asi) bor bola.
NURKARIM
Shafqatli, muruvvatlining, karam ehsoni cheksiz (Allohning) nuri, iltifoti, bo‘lgan bola.
NODIM
Hamdam, hamsuhbat, do‘st.
NABIYDIN
Mehribon, rahmdil, hushmuomala, dinnig elchisi.
NIYOZIDDIN
Dinning marhamati,ehsoni yoki din yo‘liga bag‘ishlanagan (niyoz qilingan) bola.
NORBOY
Qizil xolli bola, ulg’ayib, boy-badavlat bo’lsin.
NURG‘IYOS
Ota-onasining ko‘makchisi, ularga yordamchi bo‘lib yursin va baxtu iqbolli bo‘lsin.
NURSAYID
Sayidlar, ya’ni aslzodlar, payg‘ambar nasliga mansub baxtli bola.
NURLI
Baxtli, omadli, yorqin kelajak egasi.
NURSALIM
Baxt-iqbolli va sog‘lom bola.
NARZIQUL
Alloh yo‘liga bag‘ishlangan bola yoki qar. Narzi (Narzi+qul).
NAMOZALI
Namoz payti tug‘ilgan o‘g‘ilni Ali o‘z panohiga olsin.
NODIRMUHAMMAD
Qimmatli, tengsiz o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin yoki Muhammad o‘z himoyasiga olgan bola.
NAJOTNUR
Najot beruvchi nur, yaxshi kunlarga eltuvchi.
NIYOZALI
1) Allohdan so‘rab, iltijo qilib olingan bola; 2) muhtoj bo‘lib, armon va orzu bilan erishilgan bola; 3) Allohning marhamati, ehsoni tuhfasi.
NODIRXO‘JA
Siyrak, kam uchraydigan, tengsiz yoki bebaho, topilmas, qadrli qimmatli.
NIYATULLA
Allohdan so‘rab, orzu, niyat qilib olingan bola.
NORSULTON
Badanida qizil xoli bor baland martabali bola.
NURAHAD
Yakkayu yolg‘izning (Alloh) nuri, muruvvati bo‘lgan bola.
NAZARQUL
Nazarga oluvchi, mehribonlik qiluvchining, ya’ni Alloh quli.
Erkin, hur, ozod, xursand, baxtiyor yoki ulug‘, salobatli; kasalliklardan holi.
OBID
Toat-ibodat qiluvchi, taqvodor, dindor, Allohga sig‘inuvchi, unga ibodat qiluvchi, osiy bo‘lmagan mo‘min banda.
OXUN
Mulla, muallim, ustoz, xudojo‘y, iymon e’tiqodli yoki turkmancha og‘a.
ORIFJON
Bilimdon, aqlli, dono, orif.
OLMAS
“Olmaydi, olmasa kerak“ de, ya’ni olmaydi deb umid qilamiz, o’lmasin, umri uzoq bo’lsin yoki olmosdek mustahkam va qimmatli bola. Eht.: Itolmas (qar.) ismining qisqargan shakli.
ORTIQ
Badanida biror ortiqcha belgi, hol, dog‘ bilan tug‘ilgan bola yetarli (ziyoda) bo‘ldi.
Xabar beruvchining, ogoh qiluvchining quli, kishilarni din yo‘liga soluvchining quli.
PAYMONQUL
Ahd, va’da qilingan bola.
PAYMON
Hafa, qayg‘uli; qumsovchi, sog‘inuvchi. Odatda onasi o‘lib, yetim qolgan bolaga beriladi.
PAYSHANBA
Payshanba kuni tug‘ilgan bola. Bu kun xosiyatli hisoblanadi.
PAHLAVON
Botir, bahodir, kuchli, qudratli.
PIR
Aynan: Qari, chol, keksa, oqsoqol, diniy ustoz; suyanchiq, avliyo, muqaddas shaxs; ko‘ngil qo‘yilgan, sig‘inilgan shaxs yoki pir so‘zi bilan boshlangan qo‘shma ismlaring qisqargan shakli.
PAMIR
Pomir tog‘i nomiga nisbatan berilgan ism.
PAKANA
Laqabdan yasalgan ism, asosiy ism o‘rnini bosib ketgan laqab.
POLAPON
Chaqaloq, ma’sum go‘dak, qarchig‘ayning chag‘asi.
PO‘LATSHER
Po‘latdek mustahkam va sherdek jasur, qudratli bola.
PAHLAVONMUROD
Kuchli, qudratli o‘g‘il ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
PIRIMBEK
Birinchi (bosh) qismida pir so‘zi mavjud ismlarning qisqargan shakli yoki beklar avlodi, naslining rahnamosi.
Podshohning, ya’ni osmon, tangrining (Allohning) xizmatkori, quli.
PIRXON
Pir ato qilgan baland martabali bola.
PO‘LATTURDI
Po‘latdek mustahkam va turadigan, yashaydigan bola.
PARVIZ
G‘olib, muzaffar, g‘alaba qozonuvchi, yengilmas, kuragi yerga tegmas, mag‘lubiyat bilmas.
PORLOQ
Tolei baland, baxtiyor umr sohibi.
PIRIMNIYOZ
Pirdan so‘rab, tilab olingan bola; pir bergan ehson, sovg‘a.
PIRNIYOZ
Pirdan so‘rab olingan bola yoki pirning ehsoni, sovg‘asi.
PIRAHMAD
Allohga ko‘p hamdu-sanolar aytuvchi kishi, maqtovga, olqishga sazovor. Bu nom Muhammmad (sallolohu alayhi vassalam) sifatlaridan biridir.
PIRIMQUL
Pirning (sig‘ingan avliyoning) xizmatkori, quli.
PIRVAYS
Ko‘pchilikning vakili, ishonchli odam yoki Uvays ismining shakli, yohud, kuch, qudrat. Ba’zi manbalarda, “bo‘rining bolasi“ yoki ustod (shayx)dan tarbiya topgan shogird (bola).
POLVONNAZAR
Alloh iltifot, nazar qilib bergan pahlavon bola.
PARDAALI
Pardali (ko‘ylakli) bo‘lib tug‘ilgan bola.
POKDOD
Tag-tugli, aslzoda.
Q harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
QURON
Ko‘paysin, unsin (o‘ssin) yoki quran (oltoy — mo‘gulcha) — guran — xuran — “uch“, “uchinchi“, ya’ni oiladagi uchinchi bola.
QAHRAMON
Kuchli, qudratli, bahodir, dovyurak, azamat, botir, jasur, qo‘rqmas. Eht: qahramon — qayrog‘ich, ya’ni qayrog‘ichdek mustahkam, chidamli bo‘lsin yohud qahramon urug‘i farzandi.
QORI
Sog‘ ulg‘ayib Qur’onni yoddan qiroat qiluvchi (qori) bo‘lsin yoki marhum qori bobosining ismi bilan nomlangan bola.
QUDRAT
Quvvatli, kuchli, qodir. Asli: Qudratulla.
QUDDUS
Pok, pokiza, begunoh, muqaddas; aziz; ilohiy. Falastindagi Dovud payg‘ambar barpo qilgan shahar nomi. Shuningdek bu nom Allohi Taoloning sifatlaridan biri bo‘lib, “nuqsonlardan xoli“ ma’nosini anglatadi.
QALANDAR
Darvesh, tarkidunyochi, darbadar kezuvchi.
QURBONALI
Qurbon oyida dunyoga kelgan bola Alidek kuch-qudrat, akl-zakovatli bo’lsin yoki Aliga hadya qilingan, qurbon qilingan bola.
QAMBAR
To‘rg‘ay. Bu nom xalif Aliga sodiq qulining ismi bo‘lgan. U ozod qilingach ham Qambarali, ya’ni Aliga sodiq kishi deb yuritilgan.
QIYOMIDDIN
Ibodat payti, quyosh tik kelganda tug‘ilgan bola yoki tiklovchi, dinni oyoqqa turg‘azuvchi, dinni yuksaltiruvchi bola.
QALPOQ
Paqmoq sochli, sersochli, ya’ni qalpoqli bo‘lib tug‘ilgan bola.
QADR
Qadrli, obro‘li, izzat-e’tiborga sazovor.
QO‘ZI
Suyukli, erkatoy bola yoki molli-davlatli bo‘lsin yohud qo‘ylar qo‘zilagan mavsumda tug‘ilgan bola.
QANOAT
Alloh bergan farzandlar bilan qanoatlandik, bolalar yetarli bo‘ldi yoki sabrli, toqatli bola.
QANOT
Sog‘ ulg‘ayib ota-onasiga suyanch, tayanch, qanot bo‘lsin yoki sog‘ ulg‘ayib yuksak martabalarga erishsin, tolei baland bo‘lsin.
QAYTMAS
Yo’lidan qaytmaydigan, qaysar, o‘jar, chekinmaydigan, bir so‘zli; mard, dovyurak.
QUVONDIQ
O‘g‘illik bo‘lganimiz uchun shodlikka to‘ldik yoki quvonch, baxtiyorlik boisi bo‘lgan o‘g‘il yohud quvondiq urug‘iga (arg‘in, laqay qabilalari tarkibida) mansub bola.
QODIR
Kuchli, qudratli, barcha narsaga layoqatli, baquvvat. Allohning sifatlaridan biridir. Asli: Abduqodir.
QOBIL
Iste’dodli, qobiliyatli, kuchli, qudratli yoki yovvosh, tarbiya ko‘rgan yohud orzu-tilaklarimiz bajo bo‘lib berilgan bola.
QAHHOR
Qahr qiluvchi, barchani bo‘ysindiruvchi, g‘olib. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir.
QUTBIDDIN
Dinning qutbi, markazi; dinning asosi, tayanchi.
QURBON
Qurbon oyida (qamariya yil hisobining 12-zulxijja oyi), qurbon hayiti kunlarida tug‘ilgan bola.
QUDRATULLA
Allohning qudrati, irodasi bilan tugʻilgan bola, Allohning qudratli, kuchli bandasi boʻlsin yoki badanida qandaydir gʻayritabiiy belgi, nuqson bilan tugʻilgan bola
QORAKO‘Z
Ko‘zlari qora bola; go‘zal, ko‘rkam bola.
QADAM
Sog‘ bo‘lib, qadam bosib ketsin, qadami qutlug‘ bo‘lsin, hayotda ildam qadam tashlab yashasin, yo‘li ochiq bo‘lib, yomonlik ko‘rmasin, umri qutli-barakali bo‘lsin.
QUSHBEGI
Bu nom o‘tmishda Buxoro va Xiva xonligida xonning ovchilik (shikor) bilan bog‘liq ishlarini tashkil qiluvchi amaldorlarning unvoni bo‘lgan.
QUDRATALI
Alining qudrati, iltifoti tufayli tug‘ilgan bola; Alining tuhfasi.
QURBONNAZAR
Qurbon oyida tug‘ilgan va Allohning nazari tushgan bola.
QOZOQ
Ko‘rinishi qozoqqa o‘xshagani uchun shunday atalgan yoki erkin, hur, ozod yohud uyga qozoq mehmon kelganda yoki qozoqlar orasida tug‘ilgan bola ham shunday nomlanadi.
QOSIM
Taqsimlovchi, inson qismatini belgilovchi. Bu nom Muhammad (sallolohu alayhi vasallam) ning o‘g‘illarining ismi bo‘lgan.
QUVONCH
Ota-onasiga quvonch, shodlik keltirgan bola. Qayg‘u alam soya solmay, hayoti quvonch-shodlikka to‘liq bo‘lsin.
QAYYUM
Abadiy majvud bo‘luvchi. Bu nom Allohi Taoloning sifatlaridan biri. Asli: Abduqayyum.
QILICH
Qilichdek keskir, o’tkir, mustahkam yoki kindigi qilich bilan kesilgan bola yohud g‘olib, muzaffar bola.
QUYOSH
Tolei quyoshdek porloq bo‘lsinl quyosh farzandi yoki go‘zal, zebo.
QO‘NG‘IROT
Qo‘ng‘irot qabilasiga mansub bola, qo‘ng‘irot farzandi.
QUDRATILLA
Allohning qudrati, irodasi bilan tug‘ilgan bola. Allohning qudratli, kuchli bandasi bo‘lsin yoki badanida qandaydir g‘ayritabiiy belgi, nuqson bilan tug‘ilgan bola.
QADRBEK
Ezozli, qadrli, umidli yani ko’p vaqtdan so’ng tug’ulgan bola.
QALBMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ga sodiq, sidqidildan xizmat qiluvchi.
QO‘CHQOR
Peshonasi do‘ng yoki moyaga kattaroq bo‘lib tug‘ilgan bola ulg‘ayib sog‘, qo‘chqordek baquvvat, kuchli yigit bo‘lsin.
QURBONXO‘JA
Qurbon oyida tug‘ilgan xo‘jalar, oqsuyaklar nasliga mansub bola.
QORABOTIR
Kuchli, qudratli, bahodir; jasur bola.
QANDAHOR
Qandahor shahari nomiga nisbat berilgan ism.
QURBONMUROD
Qurbon oyida erishilgan orzu, armon yoki qurbon oyida tug‘ilgan o‘g‘il ulg‘ayib murodu maqsadiga yetsin.
QO‘RQMAS
Mard, jasur, dovyurak.
QUTLUG‘MUROD
Murodu maqsadimiz, orzuimiz bo‘lgan o‘g‘il ulg‘ayib, baxtli, saodatli bo‘lsin.
QO‘SHNIYOZ
Allohdan iltijolar qilib olingan bola ulg‘ayib kattalar safida qo‘shilsin yoki qar. Xushniyoz.
QADRIDDIN
Dinning qimmati, obro‘si, yuksakligi yoki dinning qadrli, e’tiborga sazovor kishisi.
QO‘QON
Qo‘qon shahrida yoki otasi Qo‘qonga ketganda (yoki kelganda) tug‘ilgan bola.
QORAXON
Ulug‘, qudratli xon.
QOPLONBEK
Beklar avlodiga mansub bo‘lgan dovyurak, qo‘rqmas, jasur bola.
QUVNOQ
Quvnoq, shodon, baxtiyor bo‘lib o‘ssin.
QULMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sodiq xizmatkori (quli) bo‘lsin.
Bandalariga rizq beruvchi, to‘ydiruvchi. Allohning sifatlaridan biri yoki xushnud, to‘q, farovon.
RASHSHOD
To‘g‘ri yo‘ldan yuruvchi, aqlli, ziyrak bola.
ROFI
Yuksaluvchi, mashhur qiluvchi, Allohning sifatlaridan biri.
RASIF
Chidamli, mahkam, mustahkam yoki ozoda, pokiza.
RIZA
Rozi, qanoatli; ma’qul yoki rozilik, tobelik. Ushbu nom 12 imomdan 8-sining ismi bo‘lgan.
RIF’AT
Ulug‘lik, yuksaklik; baland martabali.
RASUL
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
Rizqi nasibasi to‘liq bo‘lsin. umri uzoq bo‘lsin ma’nosida.
ROZIDDIN
Din rozi bo‘lgan, dinni rozi qiluvchi.
RO‘ZINAZAR
Allohning muruvvati (nazari) tufayli erishilgan rizq-ro‘zli bola.
RABIB
Birovning qo‘lida tarbiya topgan; o‘gay, yot bola. Chaqaloq dushmanlarini chalg‘itish, adashtirish uchunn shunday ism beriladi.
ROTIB
Mustahkam, barqaror, turg‘un, yashovchi, umri uzoq.
RIZOQUL
Tanlangan, ma’qil tushgan qul, banda.
ROZIY
Qoniqqan, mamnun, xushnid, rizo bo‘lgan.
ROIZ
Tarbiya qiluvchi, o‘rgatuvchi, riyozatga soluvchi; ustoz.
RIYOZIDDIN
Dinga itoat qiluvchi, bo‘ysunuvchi, mo‘min-qobil yoki jannat bog‘i.
RO‘ZATILLA
Ro‘za oyida tug‘ilgan tilladek qimmatli, aziz bola.
RAHMONBERDI
O‘ta rahmdil,shavkatli ato qilgan bola. Sol: Xudoyberdi, Tangriberdi, o‘g‘onberdi.
RIVOJIDDIN
Dinning rivoji, ravnaqi yoki dinni rivojlantiruvchi, dinga ravnaq beruvchi.
RAQIB
Qarshi turuvchi, raqobat qiluvchi; qo‘riqchi.
RAHIMYOR
Rahmdil qo‘llaydigan, ya’ni Allohning ehsoni, sovg‘asi, tuhfasi.
RO‘ZIQUL
Allohning rizqu nasibali bandasi.
RIZOMIDDIN
Din rozi bo‘luchi, dindor.
RAMAL
Ko‘paysin, o‘ssin, umri uzoq bo‘lsin.
RIYOZ
Yovvosh, mo‘min-qobil yoki riyoz — bog‘, jannat bog‘i.
RIZQI
Rizqiddin, Rizqiniso kabi ismlarning qisqargan shakli.
RAHMONULLA
Allohning o‘ta mehribonligim cheksiz muruvvati tufayli erishilgan bola.
RAJABTURSIN
Rajab oyida dunyoda kelgan bola yashasin, o‘lmasin.
RIZQ
Qut, baraka, nasiba, ulush; to‘q, nasibali.
RASULMUROD
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
RO‘ZIBADAL
Oldingi turmagan farzandlar evaziga berilgan bola, rizqu nasibali bo‘lsin.
RAZZOQBERDI
Rizq-nasiba ulashuvi, ya’ni Alloh ato qilgan bola.
RAHIMALI
Rahm qiluvchi, mehribon, marhamatli. «Abdu» ya’ni qul qo‘shimchasi qo‘yilishi lozim. Sol: Abdurahim. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir.
RAFIUDDIN
Dinni ulug‘lovchi, dinni yuksaltiruvchi.
RAHIMBERDI
Rahm qiluvchi, mehribon, marhamatli. «Abdu» ya’ni qul qo‘shimchasi qo‘yilishi lozim. Sol: Abdurahim. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir.
RO‘ZITURDI
Rizq-ro‘zli bola tursin, yashasin.
RIZQUL
Allohning rizq-ro‘zli, to‘q, farovon yashovchi bandasi.
RAHIMXON
Rahm qiluvchi, mehribon, marhamatli. «Abdu» ya’ni qul qo‘shimchasi qo‘yilishi lozim. Sol: Abdurahim. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir.
RUHULLA
Allohning ruhi. Bu nom Iso (as)ning sifarlaridan biri bo‘lgan.
RAZZOQBERGAN
Rizq-nasiba ulashuvchi, ya’ni Alloh ato qilgan bola.
RO‘ZINIYOZ
Allohdan o‘tinib so‘rab olingan bola rizqu nasibali bo‘lsin.
RAHMONALI
O‘ta mehribon va mehrli Zotning quli, ya’ni Allohning quli.
RAHMATALI
Alining shavkati, muruvvatli bo‘lgan bola.
RAVSHANBEK
Yorug‘, nurli, shu’lali, porloq, tiniq, beg‘ubor. Pok, g‘am-g‘ussasiz, charog‘on yoki iqboli porloq, kuchli, idrokli, to’lei yorqin bola bo‘lsin.
RASULBEK
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
RAVSHANALI
Yorug‘, nurli, shu’lali, porloq, tiniq, beg‘ubor. Pok, g‘am-g‘ussasiz, charog‘on yoki iqboli porloq, kuchli, idrokli, to’lei yorqin bola bo‘lsin.
RUSTAMALI
«Avesto»dagi Raodastan so‘zidan yasalgan bo‘lib, ulkan gavdali, qudratli, botir, yengilmas, dovyurak, jasur, matonatli, bahodir. Abulqosim Firdavsiyning «Shohnoma» dostonidagi Zol o‘g‘lining ismi.
RIZQIDDIN
Dinning rizqu nasibali bolasi, din qo‘llaydigan bola.
RAMAZON
Qamariy yil hisobining 9-oyida (muborak ramazon oyi) tug‘ilgan bola. Bu hosiyatli, qutlug‘ oyda tug‘ilgan bola umri ham hosiyatli, barokatli bo‘lsin.
RASULBEK
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
ROZIQBERDI
Rizq-nasiba ulashuvi, ya’ni Alloh ato qilgan bola.
S harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
SAMIR
Suhbatdosh, hamsuhbat, dilkash inson yoki suvsardek qimmatli, qadrli, e’zozli.
Aynan: sanchmoq, pichoq bilan urmoq; shiddatli, o‘tkir, kuchli yoki qal’a, qo‘rg‘on, yoxud g‘olib, muzaffar. So‘nggi saljuqiy sultonining ismi bo‘lgan.
SAID
Baxtli, saodatli, omadli yoki to’lei baland, intiluvchan, iqboli porloq, yuksaluvchi, mukammal bo‘luvchi, kamolga yetuvchi.
SULTON
Shoh, hukmdor ya’ni umri uzoq bo‘lib, baland martabalar egasi bo‘lsin.
SALIM
Sog‘lom, eson-omon yashovchi, sog‘u-salomat, bardam-baquvvat, umri uzoq yoki sodda dil samimiy, dilkash ko‘ngli ochiq.
SAMI
Eshituvchi, tinglovchi. Allohning sifatlaridan biri. Asli: Abdusami — Abdusome’ (qar.)
SADDAM
Qaytaruvchi, to‘g‘on, to‘sib qoluvchi, himoyachi, asrovchi, muhofaza qiluvchi.
SALMON
Beozor, yuvosh, muloyim; tinch, osoyishta yoki sog‘u salomat, behbud.
SUBHON
Madh, maqtash, ulug‘lash; salobat, mahobat. Odatda bu sifatlar Allohi Taologa tegishlidir.
SIYOVUSH
Qora chavandoz, yengilmas, qaytmas, mard, kuchli, botir, dovyurak. Eron mifologiyasida shoh Kaykovusning o‘g‘li.
SAIDBEK
Beklarning saidi, ya’ni baxtli, saodatli, omadli yoki tolei baland, o‘suvchi, yuksaluvchi insonlar orasida bek.
SAIDKAMOL
Mukammal baxt sohibi yoki qar. Said va Kamol.
SALOH
Rost, to‘g‘ri, halol; haqgo‘y. Asli: Salohiddin.
SURXON
Sur-to‘y, bazm, shodlik yoki sur-qo‘rg‘on, qal’a, ya’ni mustahkam, mahkam bola.
SAIDMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ato qilgan baxt-saodat yoki qar. Sayidmuhammad.
SAIDA’LO
Ulkan, tengsiz baxtsiz baxt yoki qar. Said va A’lo.
SAFAR
Safar oyi (musulmon yil hisobining ikkinchi oyi) tug‘ilgan bola yoki safar chog‘i, yo‘lda tug‘ilgan bola, yohud otasi yoki qarindoshlaridan biri safarda bo‘lgan paytda tug‘ilgan bola.
SAMANDAR
Salamandra — o‘tdan paydo bo‘lib, o‘t ichida yashovchi, kalamushsimon, afsonaviy, hayvon (qush) nomi. Samandar o‘sha nomning arabcha shakli. Ism sifatida chidamli, kuchli, irodali, mustahkam, toblangan ya’ni o‘lmaydigan, yashaydigan, umri uzoq bo‘ladigan ma’nolarini bildiradi.
SALOHIDDIN
Dinning yaxshiligi, ezguligi, hayirli ekanligi, din bahsh etuvchi iqbol, saodat yoki dinning saodoatli, baxtli farzandi.
SUHROB
Qizil yog‘du, yoqut, la’l. Bu nom «Shohnoma» dostoni qahramoni Rustamning ismidir.
Suyukli, e’zozga sazovor bola yoki Alloh qo‘llaydigan madad beradigan bola.
SUBHI
Erta tongda tug‘ilgan, subhidamda tug‘ilgan yoki tongdek ravshan, osuda.
SAIDRAHIM
Rahim, ya’ni Alloh bergan baxt, saodat yoki baxtli hamda muvuvvatli bola.
SAYFI
Tanlangan, saylab olingan; omadli yoki qilich, shamshir.
SAMIT
Sokin, osoyishta, osuda.
SAIDISLOMBEK
Saidlar bu paygambar avlodlari hisoblanadi.
SAFARXON
Safar oyi yoki chog‘ida tug‘ilgan baland martabali bola.
SAIDJAMOL
Baxt-saodatli va zebo, sohibjamol o‘g‘il.
SADIDDIN
Dinning to‘g‘riligi; diniy adolat, dinning yutug‘i, ustunligi va dinning haqgo‘y, adolatli kishisi.
SAFARMUHAMMAD
Safar oyi yoki safar chog‘ida tug‘ilgan o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
SULTONMUROD
Shoh, hukmdor ya’ni umri uzoq bo‘lib, baland martabalar egasi bo‘lsin.
SAN’ATILLA
Allohnig go‘zal hunarlar sohibi bo‘lgan bandasi.
SAIDAKBAR
Ulug‘, ulkan, buyuk, hurmatli, obro‘-e’tiborli, odamlar nazarida bo‘lgan, mo‘’tabar, aziz.
SAIDYOR
Baxtu omad yor bo‘lgan bola.
SUYUN
Quvonch, shodligimizning boisi bo‘lgan o‘g‘il yoki quvonib, doim suyunib yursin.
SULTONMUHAMMAD
Ulg‘ayib baland martabalar egasi bo‘lsin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
SARVARIDDIN
Din yo‘liga yetaklovchi, rahnamo yoki dinchilar, musulmonlarining rahbari, sarvari.
SAIDSHO
Baxtlilarning podshosi, boshlig‘i, eng yuksak saodat sohibi.
SARDORXON
Aynan: Xonlarning boshlig‘i, peshvosi, rahnamosi yoki qar. Sardor (Sardor+xon).
SAYRIDDIN
Dinning huzuri, sayru tomoshasi yoki dinning huzur-halobatda yashovchi kishisi.
SUQROT
Qadimgi yunon faylasufi, kopgina faylasuflar ustozi, donishmand.
SOLIHIDDIN
Dinning yaxshiligi, ezguligi yoki ezgu, savobli ishlar qiluvchi dindor.
SAYIDMUROD
Aslzodalar naslining farzandi ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
SALOMBEK
Beklar naslidan bo‘lgan bola tinch, osoyishta o‘ssin.
SA’DIMUROD
Baxtli, omadli bo‘lib murod-maqsadiga yetsin.
SOBITXO‘JA
Xo‘jalar avlodiga mansub mustahkam, to‘zimli bola.
SAYIM
Ro‘za tutuvchi, ro‘zador.
SAYIDKAMOL
Yetuk, bilimdon eshon, xo‘ja yoki qar. Sayid va Kamol.
SAIDFOZIL
Baxtli hamda e’zozga sazovor bola.
SAFIULLA
Allohning tanlagani, saylagani; Allohning ko‘ngliga yaqin odam. Bu nom Odam Ato va Muhammad payg‘ambarlarnin sifati bo‘lgan.
SAYDIN
Saydulla, Saydiddin (qar.) ismlarining eq.shakli.
SOMIY
Baland martabali, obro‘li bola.
SIDDIQNAZAR
Allohning iltifoti (nazar) qilib bergan rostgo‘y, to‘g‘ri so‘zli bola.
SUYUNBEK
Hayot yo‘li quvonch, shodlikdan iborat bo‘lib, barchani ko‘nglini ko‘tarib, suyuntirib yursin ma’nosida. Jasur, qo‘rqmas, yengilmas inson bo‘lib voyaga yetsin.
SAYIDOLIM
Aslzodalar nasliga mansuv bola donishmand, olim bo‘lsin.
SADRULLA
Allohning muruvvati, ehsoni yoki Allohning xizmatchisi, Alloh yo‘liga boshlovchi.
SIDDIQXO‘JA
Xo‘jalar nasliga mansub to‘g‘riso‘z, rostgo‘y bola.
SOATALI
Tolei baland o‘g‘ilni Ali o‘z panohida asrasin.
SULTONSAID
Baxtiyor, baxtli, tolei balandlarning sardori, ya’ni eng baxtli bola.
SAIDNUR
Nur — Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) bergan baxt-saodat.
SAIDAHMAN
Ahmad — Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) bergan baxt, saodat yoki Muhammadning hurmatiga sazovor bola.
SAIDKOMIL
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
SAIDKOMIL
Yetuk, barkamol, kam-ko‘stsiz, benuqson, mukammal; aqilli, donishmand. Bu nom Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning sifatlaridan biri bo‘lgan.
SAIDRASUL
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
T harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
TEMIR
Temirdek mustahkam irodali, mahkam, ya’ni baloqazolarga bardoshli, umri uzoq bola.
TOLIB
Bilim istovchi, qo‘msovchi, ilmga chanqoq, talab qiluvchi, ilm izlovchi, bilim ixlosmandi; o‘quvchi, g‘ulom, shogird yoki talaba; iltimos qilib, umid bilan olingan bola.
TAVFIQ
Baxtli, omadli, iqbolli yoki yomon odamlardan o‘zini saqlaydigan, pokiza, avliyo bola.
Pokiza, dog‘siz, nuqsonsiz, begunoh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sallolohu alayhi vassalam)ning o‘g‘illarining ismi bo‘lgan. Xalqimizda Tohir ismi Alisher Navoiyning asari «Tohir va Zuhra» qahramoni sifatida ham taniladi.
TO‘LQIN
Hayotda yayrab, yashnab, dengiz to‘lqinidek jo‘shqin bo‘lib, to‘lib toshib yursin degan ma’noda.
TIMUR
Temirdek mustahkam irodali, mahkam, ya’ni baloqazolarga bardoshli, umri uzoq bola.
TOLMAS
Baquvvat, mustahkam, sog‘lom yoki g‘ayratli, tirishqoq, mehnatkash.
TUROB
Tuproq, xok, muqaddas tuproq; mozor, avliyo. Asli: Abuturob.
TURSUNALI
Sog‘-omon tursun, ulg‘aysin va Ali o‘z panohida asrasin.
Sog‘-omon tursin, yashasin va joni toshdek mustahkam bo‘lsin.
TOJINOR
Qizil xol (belgi) bilan tug‘ilgan bola yoki badanida ham xoli (qora xoli), ham nori (qizil xoli) bor bo‘lgan bola.
TALANT
Talantli, iste’dodli, bilimli, ixtirochi.
TANHO
Yakka; yagona; tengsiz, bebaho.
TOSHPO‘LAT
Tosh va po‘latdek mustahkam, yashaydigan bola, uzoq umr ko’rsin.
TEMUR
Temirdek mustahkam irodali, mahkam, ya’ni baloqazolarga bardoshli, umri uzoq bola.
TO‘RA
Aslzoda; xonzoda; ulug‘ martabalar sohibi yoki kattaligi odam bo‘yidek keladigan qalqondek mustahkam bola. To‘ra so‘zi o‘tmishda Buxoro xonligida chig‘atoy ayonlari va sayidlarning faxriy unvoni bo‘lgan.
TURG‘UN
Sobit turuvchi, o‘lmaydigan, umri uzoq, hayoti barakali bo‘lsin ma’nosida. Ko‘p marotaba vafot etgan farzanddan keyin tug‘ilgan bolaga yashasin degan niyatda qo‘yiladigan ism.
TILLA
Oltindek qimmatli, qadrli bola yoki boy-badavlat bo‘lsin.
TOJI
“Toji“ so‘zi bilan boshlangan qo‘shma ismlarning (Tojiniso, Tojiddin kabi ) eq.shakli.
TURDIALI
Yashaydigan, o‘lmaydigan bolani Ali o‘z panohida asrasin.
TASKIN
Ko‘nglimizni tinchlantirgan, ko‘ngilga xotirjamlik bergan; shukronamiz boisi bo‘lgan bola.
TOSHTEMIR
Toshdek va temirdek mustahkam bola.
TO‘RABEK
Oliy martabali, to‘ralar, beklar naslidan; uzoq umr ko‘ruvchi, halol, mard, jasur, bir so‘zli, dovyurak bola.
TO‘LAGAN
Oldingi farzandlar o‘rniga, evaziga berilgan bola.
TANGRIBERGAN
Alloh bergan, ato qilgan bola Allohning tuhfasi, sovg‘asi.
TOJIAHMAD
Xol bilan tug‘ilgan maqtovga sazovor bola yoki xolli xolani Ahmad Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) qo‘llab yursin.
TOG‘AYMUROD
Tog‘asi uyida tug‘ilgan bola ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
TEMIRPO‘LAT
Temirdek va po‘latdek mahkam, mustahkam, ya’ni uzoq yashaydigan bola.
TOPIBOLDI
Topib olingan, o‘zga bola. Chaqaloqning “dushman“larni chalg‘ituvchi ism.
TURSUNMUROD
Sog‘-omon turib, murod-maqsadiga yetsin yoki maqsadimiz, orzuimiz bo‘lgan bola sog‘ tursin, o‘lmasin.
TO‘RAMUHAMMAD
Aslzoda, baland martabali o‘g‘ilni payg‘ambar qo‘llar yursin.
TO‘YCHIQUL
Allohning to‘y-tomoshalar kuni tug‘ilgan bandasi.
TURG‘UNALI
Sobit turuvchi, o‘lmaydigan, umri uzoq, hayoti barakali bo‘lsin ma’nosida. Ko‘p marotaba vafot etgan farzanddan keyin tug‘ilgan bolaga yashasin degan niyatda qo‘yiladigan ism.
TOSHMUHAMMAD
Joni toshdek mahkam bo‘lsin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
TO‘XTANIYOZ
Yolvorib, iltijolar qilib olingan bola to‘xtasin, yashasin.
TILOVNIYOZ
Orzu, armon bilan iltijolar qilib urib erishilgan bola.
TURDIMUHAMMAD
Tursin, yashasin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
TILLAMIRZA
Oltindek qadrli hamda o‘qimishli, bilimdon yigit bo‘lsin.
TURNIYOZ
O‘tinib, yolvorib so‘rab olingan bola tursin, yashasin.
TOJIMUROD
Xol (toj) li bola ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin yoki istagimiz, orzuimiz bo‘lgan xolli bola.
TOG‘MUHAMMAD
Umri, martabasi tog‘dek yuksak bo‘lib, Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
TURDIAHMAD
Yashaydigan, turadigan bolani Ahmad (Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)) o‘z panohida asrasin.
TO‘RAMIRZA
Aslzoda, mirzalarning sarkori.
TURDIBEK
Beklar avlodiga mansub bola yashaydi, o‘lmaydi.
U harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
UMAR
Mangu barhayot, yashaydigan. Bu nom Umar ibn Hattobning ismi bo‘lib, “choryorlar“ deb ataluvchi 4 halifaning ikkinchisidir. Bu ism ba’zi manbalarda “ziyoratchi, hoji“ deb ham talqin etiladi.
UMID
Orzu, umid qilingan, kutilgan yoki yashab ketishga umid qilingan bola.
UZUN
Baland martabali yoki uzun urug‘iga (qo‘ng‘irot urug‘I tarkibida) mansub bola, uzun farzandi.
UYG‘UR
Uyg‘urlar orasida tug‘ilgan bola, uyg‘ur qabilasi (o‘zbek qabilalaridan biri)ga mansub bola.
UYG‘UN
Kelishgan, kelishimli; kutilgan, orzu qilingan.
UMRON
Obod, ma’mur, farovon, gullab yashnagan yoki yaxshi, kelishgan, maqbul, solih, ma’qul kelgan.
USTOD
Muallim, ustoz, rahnamo yoki omilkor, bilimdon, mohir.
ULUG‘XO‘JA
Xo‘jalar avlodidan bo‘lgan buyuk, mo‘tabar bola yoki xo‘jalarning eng ulug‘I, e’zozlisi, mo‘tabari.
UMURZOQ
Uzoq umrli bola.
UMIDULLA
Alloh erishtirgan orzu-umid, armon.
ULUG‘SHOH
Buyuk shoh, hukmron, shohlarning ulug‘I, mo‘tabari.
ULKAN
Katta, ulug‘, e’zozli, obro‘li. Yosh oiladagi bosh bola.
UMRSUYUN
Quvonchimiz bo‘lgan bola uzoq umrli bo‘lsin yoki qar. Umr va Suyun.
UBAYXO‘JA
Allohning xo‘jalar avlodiga mansub xizmatkori, quli.
ULOQBOY
Ulangan, bog‘langan, zanjirlangan, ya’ni yashaydigan bola yoki uloqgin, adashgin, ya’ni balo-qazodan nari bo‘lsin yohud kenjatoy, kenja bola.
ULUG‘NAZAR
Ulug‘ning, ya’ni Allohning muruvvati, e’tibori tufayli erishilgan bola.
USMON
Siniqchi, singanlarni davolovchi, shikastband yoki og‘ir, bosiq, mard, jasur. Bu nom Usmon ibn Affon (614-656 yillar) choryorlar deb yuritiluvchi halifalarning uchinchisining ismi.
UBAYDULLA
Allohning kichik quli, bandasi. Ubayd — qul, qulcha.
UVAYS
Kuchli, qudratli yoki bo‘ri, bo‘ri bolasi yohud g‘oyibona ustoz.
UMRBEK
Yashovchi, umri bilan berilgan yoki umri uzoq, barakali, hayoti mazmunli bo‘lsin.
UZAYR
Kuchli, qudratli, “ko‘makchi“. Qadimda Isroilda o‘tgan payg‘ambarlardan birining ismi.
UMIRBEK
Yashovchi, umri bilan berilgan bola.
USMONXO‘JA
Xalifa Usmon (qar.) ismi qo‘yilgan xo‘jalar avlodiga mansub bola.
ULUG‘MUROD
E’zozli, mo‘tabar o‘g‘il ulg‘ayib, murod-maqsadiga yetsin yoki ulkan orzuimiz bo‘lgan bola.
UCHTEMIR
Oiladagi uchinchi bola temirdek mustahkam bo‘lsin, yashasin.
UMIR
Yashovchi, umri bilan berilgan bola.
UMIRBOQI
Boqiy umrli, umri uzoq bola.
ULUG‘BEK
Buyuk hukmron, buyuk sulton yoki beklarning beki. Amir Temur nabirasi, davlat arbobi va olim Ulug‘bekdek yuqori martabali bo‘lsin degan niyatda ham qo‘yiladi.
UCHQUN
Hayoti nurli, yorug‘, nurli to’lei porloq, iqboli baland, baxtiyor, saodatli va omadli, umri yorqin bola.
UMRZOQ
Uzoq umr, hayoti barokatli hamda cheksiz bo‘lsin ma’nosida.
USMONALI
Siniqchi, singanlarni davolovchi, shikastband yoki og‘ir, bosiq, mard, jasur. Bu nom Usmon ibn Affon (614-656 yillar) choryorlar deb yuritiluvchi halifalarning uchinchisining ismi.
ULUG‘
Ulkan, buyuk, mo‘tabar, e’zozli.
ULUG‘ZODA
Ulug‘lar, aslzodalar, kuch-qudratln, hukmdor yoki beklar avlodining farzandi, buyuk sardori, boshlig’i.
UMMON
Cheksizlik ma’nosida suvning nomi, tuganmas, bag‘ri keng, umri uzun, hayot yo‘li katta, ummondek ulkan, jo‘shqin.
ULUG‘MUHAMMAD
Ulg‘ayib yuksak martabalar sohibi bo‘lsin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) qo‘llab yursin yoki Muhammad — buyukdir, muqaddasdir.
UMARQUL
Xalifa Umarning xizmatkori, ixlosmandi, quli.
ULUG‘BERDI
Ulug‘, ya’ni Alloh buyuk farzand ato qildi.
ULUG‘XON
Buyuk hukmron, podshoh yoki qar. Ulug‘ (Ulug‘+xon).
UMIDBEK
Orzu, umid qilingan, kutilgan yoki yashab ketishga umid qilingan bola.
UZOQMUROD
Umri uzoq, bo‘lib ulg‘ayib, murod-maqsadiga yetsin.
UMARBO‘LDI
Barhayot, turuvchi, yashovchi bola yoki Umar ismi berilgan bola yashaydi, turadi deb umid qilamiz.
UVAYSIDDIN
Dinning qudratli, sodiq ixlosmandi.
UMARBEK
Mangu barhayot, yashaydigan. Bu nom Umar ibn Hattobning ismi bo‘lib, “choryorlar“ deb ataluvchi 4 halifaning ikkinchisidir. Bu ism ba’zi manbalarda “ziyoratchi, hoji“ deb ham talqin etiladi.
UZOQMUHAMMAD
Umri uzoq bolani payg‘ambar qo‘llab yursin.
V harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
VALI
Eng yaqin do‘st, avliyo taqvodor. To‘g‘ririog‘i Abduvali. Valiulla ismlaridan. Allohning sifatlaridan biri.
VORIS
O‘rinbosar, merosxo‘r, otasining o‘rnini bosuvchi.
VAHHOB
Saxiy, jo‘mard, saxovatli, barcha nozu ne’matlarni ato etuvchi, ya’ni Allohi taolo. Asli: Abduvahhob.
VALIY
Aziz, muqaddas avliyo yoki karomat, bashorat qiluvchi.
VOIZ
Va’z aytuvchi, va’zgo‘y, diniy tariqat targ‘ibotchisi, notiq.
VALILULLOX
Allohning eng yaqin, qadrdoni. Allohning yaqin sirdoshi, taqvodor, avliyo. Bu nom xalifa Alining laqab (sifat)laridan biri bo‘lgan.
VAYS
Ko‘pchilikning vakili, ishonchli odam yoki Uvays ismining shakli, yohud, kuch, qudrat. Ba’zi manbalarda, “bo‘rining bolasi“ yoki ustod (shayx)dan tarbiya topgan shogird (bola).
Aynan: “Yashil“ rangli, Xizr — abadiy tiriklik, barhayotlik, omadlilik timsoli. Rivoyatga ko‘ra, hayot suvi bulog‘ini topib ichgan afsonaviy payg‘ambarning nomi. Shu uchun doimo barhayot deb hisoblanadi. U yo‘ldan adashganlarga, oshiqlarga yo‘l ko‘rsatuvchi, rahnamo deb hisoblanadi. Xidirning pok, pokiza, pardali (niqobli) ma’nolari ham bor.
XISRAV
Mashhur, donddor; nomdor; hukmron, podshoh.
XURSANDBEK
Xursandchilik, tantana, bayramona ismi beklar sulolasasiga mansub.
XAYRIDDIN
Dinning saxovati, himmati yoki saxovatli, himmatli dindor, xayru saxovatpesha himmatli din namoyandasi.
Farzand uchun Allohdan minnatdormiz, unda shukuronalar aytamiz.
XOLID
Abadiy, mangu turadigan, yashab ketadigan, umri uzoq bola yoki qiz.
XUZAYFA
Sahobaning ismi.
XUSNIDDIN
Dinning chiroyli, ko‘rki yoki dinning go‘zal farzandi.
XURRAM
Hamisha shod-hurram, hushchaqchaq, hushbaxt, shodon, hayotdan baxra oluvchi, g‘amgin bo‘lmagan, doim kulib turuvchi.
XOLIQ
Yaratuvchi, bunyod etuvchi, ijod qiluvchi, hal qiluvchi. Bu nom Allohi Taoloning sifatlaridan biridir.
XOTAM
Xotam so’zi uzuk degan manoni beradi va saxiylik, mexribolik belgisi hamdir.
XO‘JA
Aynan: Xo‘jayin, sohib, janob; muallim, ustoz.
XAYRULLOH
Allohning xayru saxovati, muruvvati, Allohning tuhfasi.
XOLMUROD
Badanida xoli bilan tug‘ilgan o‘g‘il ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
XUDOYBERGAN
Alloh ato qilgan, tuhga qilgan bola.
XURSANDQUL
Allohning o‘z taqdiridan mamnun, shodon, baxtiyor bandasi.
XISLAT
Fazilatli, yaxshi xislatli; qadrli, qimmatli.
XATIFULLA
Allohning zikr qiluvchi, xudo yo‘liga chorlovchi bola, va’zxon.
XURSANDALI
Shodon, baxtiyor bo‘lib o‘ssin va Ali o‘z panohida asrasin.
XOLDOR
Badanida xol bilan tug‘ilgan bola, xolli bola.
XONSULTON
Ham xon, ham sultonlardek yuksak martabalarga munosib bola yoki qar. Xon va Sulton.
XONMUHAMMAD
Yuksak martabali o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
XOLSAID
Xosiyatli, baxtli xol bilan tug‘ilgan bola.
XONTEMIR
Baland martabali o‘g‘il temirdek mustahkam bo‘lsin.
XOLDORBEK
Beklar (aslzodalar) avlodidan bo‘lgan xolli bola.
XUSHNUR
Xush kayfiyat inson, chehrasi nurli, yorqin, istarasi issiq, dilkash.
XO‘JAMUROD
Xo‘ja, eshon (avliyolar) yetkazgan, maqsad.
XOLMO‘MIN
Xol bilan tug‘ilgan mo‘min-qobil, musulmon bola.
XUSHVAQT
Shodon, baxtiyor, quvnoq bola yoki yaxshi payt, qutlug‘ kunda tug‘ilgan bola.
XOLMUHAMMAD
Badanida xol bilan tug‘ilgan o‘g‘ilni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) oxiratda shafoat qilsinlar yoki xosiyatli xol bilan tug‘ilgan bola.
XUSHBEK
Beklar avlodiga mansub, munosib bola.
XONBEK
Beklar, xonlar avlodiga mansub bola ulug‘ martabalar sohibi bo‘lsin.
XOLBEK
Beklar avlodiga mansub xoldor, xolli bola.
XOLBOY
Xolli bola, ulg‘ayib boy, badavlat bo‘lsin.
XUDOYNUR
Allohning nazari (nuri), qudratidan paydo bo‘lgan bola yoki Alloh bergan qut, baxt.
XAYRIMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning himmati, saxovati, ya’ni tuhfasi.
XURSANDXO‘JA
Xo‘jalar avlodidan bo‘lgan quvnoq, baxtiyor bola.
XAYRIISLOM
Islomning muruvvati, himmati, tuhfasi.
XOLTO‘RA
Xoli bilan tug‘ilgan, aslzodalar nasliga mansub bola.
XUSHNOR
Xol (qizil xol) bilan tug‘ilgan shodon, baxtiyor bola yoki xosiyatli xoli bor bola.
XOLIQNUR
Xoliqning, ya’ni Alloh mehri, nuri bilan yaralgan bola yoki Xoliq (Alloh) bergan yorug‘lik, baxt, saodat.
XURRAMBEK
Beklar avlodiga mansub shodon, baxtiyor bola.
XOLMIRZA
Xol bilan tug‘ilgan o‘g‘il ulg‘ayib mirzolardek kelishgan, bilimdon dono, o’qimishli,savodxon bo’lib yetishsin.
XUSHNIYOZ
Iltijolar qilib so‘rab olingan bola shodon, baxtiyor bo‘lsin.
XOLAHMAD
Xol bilan tug‘ilgan bolani Ahmad (qar.), ya’ni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
XIDIRNAZAR
Xizr iltifot qilib, nazari tushib erishilgan bola. Xizr nazar qilgan umri uzoq va badavlat bola.
Y harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
YASIN
Iymonli, e’tiqodli bo‘lsin, din yuragida bo‘lsin ma’nosida ham qo‘yiladi. Qur’oni Karimda keltirilgan «Yosin» surasiga (Qur’onning yuragi) nisbat olib qo‘yilgan.
YUSUF
Muhammad — maqtovga, olqishlarga sazovor. Muhammad payg‘ambar (Muhammad ibn Abdulloh, 570 yoki 571 Makka — 632, Madina)ning ismi. Muhammad payg‘ambar (sollallohu alayhi vasallam) Allohning eng yaqin do‘sti, so‘nggi dunyoga kelgan, kamtarin payg‘ambardir. Yusuf — qadimiy yahudiycha nom, Iosifning (Ya’qub payg‘ambar o‘g‘li) arabcha shakli. Ma’nosi: o‘sgan, ko‘paygan. Yusuf nomi Sharqda go‘zallik, xushro‘ylik timoslidir.
YOQUB
Aynan: «izidan boruvchi», sabotli, matonatli, irodali, intintiluvchan, tirishqoq; qaytmas, jasur. Qar. Ya’qub. Yoqub — Ilyos Qur’onda Allohning payg‘ambarlaridan biri.
YASHNAR
Gullab-yashnaydigan, umri barq uruvchi, barhayot bo‘luvchi, hayot ummonida to‘lib toshuvchi, barchaga yaxshilik istovchi.
YA’QUB
O‘kcha tovon, izidan boruvchi, ergashuvchi. Bibliyadagi afsonaga ko‘ra, egizak bola tug‘ilgan bo‘lib, ikkinchisi birinchi tug‘ilgan akasidan qolib ketmaslik uchun tovodidan ushlab yurgan emish. Bu nom payg‘ambarlardan biri ismi (Yakov)ning arabcha shaklidir. U Yusuf (qar.) ning otasi hisoblanadi.
YIGITALI
Ulg‘ayib navqiron yigit bo‘lsin va Hazrati Alidek kuchli, mard, qo‘rqmas, iymonli, e’tiqodli bo‘lsin. Fotimaning eri payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning amakivachchasi va kuyovining ismi bo‘lgan.
Ota-onasiga hamroh, esh bo‘lib yursin va Ali o‘z panohiga olsin yoki Alining hamrohi, yo‘ldoshi, Alining himoyasi, panohidagi bola.
YOLQIN
O‘t yolqini kabi nurli, ravshan, otashin.
YASHAR
ashaydigan, barhayot bo‘ladigan, umri uzoq va barakali bo‘ladiga bola. Yer turgunicha tursin degan niyatda.
YURSINALI
Sog‘u omon yursin va Ali o‘z panohida asrasin.
YAHYO
O‘ta sahiy, muruvvatli, ochiq qo‘l, bag‘ri keng; yashovchi, barhayot, hayotiy yoki hushxulq, insonga do‘st. Payg‘ambarlardan birining ismi.
YAMIN
O‘ng qo‘l, o‘ng tomon (taraf) yoki kuchli, qudratli, baquvvat, pahlavon.
YO‘LDOSH
Otasi yoki akalariga esh, hamroh, yelkadosh, madadkor bo‘lib yursin, yaqinlariga mehr-muruvvatli, oqibatli bo‘lsin yoki yo‘lda, safar vaqtida tug‘ilgan inson.
YODGOR
Tug‘ilgandan keyin ota (yoki onasi) vafot etgan, ulardan esdalik, yodgor bo‘lib qolgan farzand.
YORMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning hamrohi, do‘sti yoki Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) yor bo‘lsin, qo‘llab yursin.
Aynan: o‘smir, navqiron; sog‘ ulg‘ayib katta yigit bo‘lsin.
YORQIN
Hayoti (kelajagi) porloq, nurga to‘la bo‘lsin yoki mehrli, shavkatli, muruvvatli, samimiy, ko‘ngli ochiq bola.
YORBEK
Beklar nasliga mansub bola. Oiladagilarga hamroh, yo‘ldosh bo‘lib o‘ssin.
YO‘LCHI
Hamroh, do‘st, esh yoki yo‘l ko‘rsatuvchi, to‘g‘ri yo‘lga boshlovchi; boshliq, sarkor yoki yo’lda tug’ilgan.
YAHYOQUL
Yahyo payg‘ambarga tobe, uning sodiq xizmatkori.
YELDIRIM
Charmoq (yashin, momaqaldiroq) payti tug‘ilgan bola yoki hayoti charmoqdek yorqin va nurli bo‘lsin.
YOG’DUBEK
Yorug’lik tarqatuvchi, shul’a, nur ulashuvchi.
YODGORQUL
Vafot etgan otasidan yodgor bo‘lib qolgan bola (Yodgor+qul).
YUZERSIF
Yusuf payg’ambarimizning ikkinchi ismlaridur.
YUSUFXO‘JA
Qadimiy yahudiycha nom Iosifning (Yaqub payg‘ambar o‘g‘li) arabcha shakli. Ma’nosi: o‘sgan, ko‘paygan. Yusuf nomi sharqda go‘zallik, hushro‘ylik timsolidir. Yusuf payg‘ambarning ismlari.
YOZMUHAMMAD
Yozda tavallud topgan va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) qo‘llovchi bola yoki eht.: Niyozmuhammad (qar.)
Qadimiy yahudiycha nom Iosifning (Yaqub payg‘ambar o‘g‘li) arabcha shakli. Ma’nosi: o‘sgan, ko‘paygan. Yusuf nomi sharqda go‘zallik, hushro‘ylik timsolidir. Yusuf payg‘ambarning ismlari.
YODGORXO‘JA
Vafot etgan otasidan yodvor bo‘lgan qolgan va xo‘jalar avlodiga mansub bola.
YUSUFJON
Qadimiy yahudiycha nom Iosifning (Yaqub payg‘ambar o‘g‘li) arabcha shakli. Ma’nosi: o‘sgan, ko‘paygan. Yusuf nomi sharqda go‘zallik, hushro‘ylik timsolidir. Yusuf payg‘ambarning ismlari.
Z harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
ZUBAYR
Kuchli, qudratli, aqilli, dono, idrokli, zehnli, baquvvat, bilagida kuchi bor. Abu Abdulloh az-Zubayr ibn Avvam al-Kurashi (594 — 656) — payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning amakivachchasi ( Safiya payg‘ambarning xolasining o‘g‘li) va xalifa Ali, shuningdek Xadichaning jiyani.
Dinning g‘olibligi yoki dinning g‘olib kishisi, muzaffari, qo‘li ustun keluvchisi.
ZUFAR
G‘olib, muzaffar, yengilmas; yo‘lboshchi, sarkor.
ZIYOD
Umri ziyoda, farovon, to‘kinlikda, to‘qchilikda bo‘lsin yoki badanida qandaydir ortiqcha belgisi, ortig‘i, holi bilan tug‘ilgan bola.
ZULFIQOR
Zulfiqor (arab. — teshib o‘tuvchi, o‘tkir) — Muhammad sallohu alayhi vasallamning ikki uchli qilichi. Badr jangida qo‘lga tushirgan. Arabistonda mashhur qilich bo‘lgan. U Muhammad sallohu alayhi vasallamdan oldin makkalik Munabbih ibn Hajjojga tegishli edi. Muhammad sallohu alayhi vasallamdan keyin hazrat Aliga, so‘ngra esa xalifalarga o‘tgan. Islom an’anasida uchi sehrli deb hisoblanadi. Xususan u uzayishi yoki qisqarishi mumkin edi.
ZAYNIDDIN
Dilning ko‘rki, bezagi, chiroyi, go‘zalligi, diniy nafosat yoki dinning ko‘rki, go‘zal husni bo‘luvchi bola.
ZAYNOBIDDIN
Dinning go’zalligi.
ZIKRIYA
Zakariyo ismining qirg‘izcha shakli bo‘lib, Allohga itoat etguvchi ma’nosida. Payg‘ambarlarimizdan birining nomi bo‘lgan.
ZUHAYR
Yorqin, nurli, porloq, ravshan, ko‘rkam, istarali, hayot yo‘li nurli, umri porloq, yulduzi yorqin bo‘lsin.
ZULFUQOR
Ikki tigli o’tkir qilich ma’nosida keladi.
ZIKRILLA
Allohning yodi, xotirasi; Allohni eslovchi, yoz etuvchi kishi; xudojo‘y.
Dinning nuri, mash’ali. Bu nom o‘rta asrlarda ba’zi hukmron va ruhoniylarning faxriy laqabi bo‘lgan.
ZAYNABIDDIN
Dinning go‘zalligi, diniy nafost yoki dinning ko‘rkli farzandi.
ZULQAYNAR
Aynan: Qo‘sh muguzli. Bu nom makedoniyalik Iskandarning laqabi bo‘lgan yoki ikki shohli toj kiygan, ya’ni g‘arb va Sharq hukmdori.
ZARSHID
Zardek yorqin bola, boylik egasi.
ZUHUR
Paydo bo‘lish, yuzaga kelish.
ZAYDBEK
Alloh ato qilgan va beklar nasliga mansub bola.
ZOKIRULLA
Allohni eslovchi, uni madh qiluvchi bola.
ZAFARXO‘JA
Xo‘jalar naslidan bo‘lgan baxtli, toleli baland bola.
ZO‘RMUHAMMAD
Kuchli, qudratli bo‘lib o‘ssin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin yoki Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning qudrati, irodasi bo‘lgan bola.
ZIYODJON
Nurli, yorqin, ya’ni saodatli, iqbolli bola.
ZABUR
Yozilgan, bitilgan. Dovud payg‘ambarning diniy kitobi nomi.
ZORMUHAMMAD
Zorlanib, tilab olingan bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohiga olsin.
ZA’FARON
Za’faron guldek ko‘rkam yoki yoqut toshdek qimmatli, nurli.
ZULFIDDIN
Dinning jingalak sochli, xudojo‘y farzandi.
ZOKIRIYO
Allohni yodga oluvchi, uning zikri (yodi) bilan yashovchi bola.
ZAHIRULLA
Allohning nuri, yog‘dusi yoki Allohning panohida bo‘lgan bola.
ZURRIYODBEK
Avlodimning yani zuryodimning davomchisi degan manoni anglatadi.
ZAHIRULLOH
Allohning nuri, yog‘dusi yoki Allohning panohida bo‘lgan bola.
ZAVQIDDIN
Din beruvchi shavq, lazzat, shodlik yoki dinning huzur-halovatli farzandi.
Otasiga yoki o‘zidan oldingi bolalarga hamdam, esh bo‘lib yursin.
O‘ROZJON
Ro‘za (o‘roza) oyida tug‘ilgan jondek aziz, qadrli boa yoki jondek aziz, baxtiyor bola.
O‘KTAM
Mehr-muruvvatli, g‘amxo‘r, mehribon, oqibatli yoki mag‘rur, viqorli, mustaqil, erkin, tobe bo‘lmagan qiz.
O‘ROZ
Baxtli, saodatli, to’lei baland, iqboli porloq, omadli, peshonsi yorug‘ yoki ro‘za (o‘roza) ramazon oyida tug‘ilgan bola.
O‘RINBOY
Umri uzoq, baxtli-taxtli, hayoti barokatli bo‘lsin. Hayot yo‘li bardavom davom etsin.
O‘LPON
O‘tmishda yer solig‘i. Ismlik ma’nosi noma’lum. Eht.: Turmagan farzandlar evaziga to‘lab berilgan bola.
O‘ZIL
Sog‘ ulg‘aysin, bo‘ylari cho‘zilib katta yigit bo‘lsin.
O‘RINJON
Avvalgi turmagan bola(lar) o‘rniga berilgan jondek aziz erka bola.
O‘LMAS
O‘lmaydi, umri uzoq bo‘ladi deb umid qilingan bola, umri ziyoda barakali bo‘lsin.
O‘RIN
Turmagan bolalar o‘rniga, evaziga berilgan bola yoki o‘rinbosar.
O‘G‘ILBOY
Er bola, dovyurak, mard yigit bo‘lsin.
O‘ROQ
Ekin o‘rog‘I paytida tug‘ilgan bola yoki o‘roqdek o‘tkie, keskin, uzoq umrli bo‘lsin, yohud kindigi o‘roq bilan kesilgan bola.
O‘ROZMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ato qilgan baxt, saodat yoki ro‘za oyida tug‘ilgan bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) o‘z panohida asrasin.
O‘ROZBOY
Baxtli, saodatli, to’lei baland, iqboli porloq, omadli, peshonsi yorug‘ yoki ro‘za (o‘roza) ramazon oyida tug‘ilgan bola.
O‘ROZTOJ
Xolli bo‘lib tug‘ilgan qutli bola yoki xosiyatli xolli bola.
O‘ZJON
Jondek aziz, qadrli, suyukli hamda hur, erkli bola.
O‘SARALI
O‘ssin, ulg‘aysin va Ali o‘z panohida asrasin.
O‘RINNIYOZ
Avvalgi turmagan bolalar o‘rniga o‘tinib so‘rab olingan bola yoki avvalgi vafot etgan farzandlar o‘rniha berilgan tuhfa, sovg‘a.
O‘RINMUROD
Turmagan bola(lar) evaziga berilgan o‘g‘il murod-maqsadiga yetsin.
O‘RINBADAL
Avvalgi turmagan bolalar evaziga berilgan bola.
O‘ZBEKXON
O‘zbek bolasi, farzandi yoki ulg‘ayib o‘ziga o‘zi bek, erkin, ozod, hurram bo‘lib yursin. Oltin O‘rda xonining ismi.
O‘SKIN
O‘ssin, ulg‘aysin, umri uzoq bo‘lsin yoki o‘ssin, yuksalsin.
O‘ZBEKBERDI
Alloh go‘zal hamda hur, erkli o‘g‘il ato qildi.
G’ harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
G‘ULOM
O‘tmishda hukmronlar saroyidagi yosh xizmatkor; «G‘ulom» so‘zi bilan boshlangan qator qo‘shma ismlarning (G‘ulomali, G‘ulomiddin) eq. shakli.
G‘ANI
Boy, badavlat, ehtiyojsiz, o‘ziga to‘q; taniqli, mashhur, nomi chiqqan; sherdek dovyurak, kuch-qudratli. Asli: Abdug‘ani. Allohning sifatlaridan biri.
G‘OLIB
Yengilmas, muzaffar, doim yenguvchi, yutuqqa, g‘alabaga, muvaffaqiyatga erishuvchi bola.
G‘OZI
Din uchun jangda g‘olib chiquvchi; dinning muzaffar, yengilmas jangchisi.
G‘AFFOR
Kechiruvchi, avf etuvchi; rahmdil, mehribon, shafqatli. Bu nom Allohning sifatlaridan biridir.
G‘UFRON
Kechirilgan, begunoh, pokiza bola.
G‘ULOMNAZIR
Nazirning (azoblardan ogohlantiruvchining), ya’ni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning quli.
G‘ULOMQODIR
Qodirning (qudratlining, barcha narsaga layoqatlining), ya’ni Allohning quli. Qar. Abduqodir.
G‘ANIQUL
Allohning boy, davlat bandasi.
G‘ULOMHAYDAR
Haydar (arslon)ning, ya’ni xalif Alining quli.
G‘OYIBBERDI
Ko‘zga ko‘rinmaydigan, ya’ni Alloh ato qilgan bola.
G‘ULOMNABI
Nabining (Alloh elchisining), ya’ni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning quli.
G‘ULOMIDDIN
O‘tmishda hukmronlar saroyidagi yosh xizmatkor; «G‘ulom» so‘zi bilan boshlangan qator qo‘shma ismlarning (G‘ulomali, G‘ulomiddin) eq. shakli.
G‘ANISHERXON
Jasur, bahodir bola, xon, aslzodalar avlodiga mansub, sherdek dovyurak yoki sherlarning sheri, hukmdori, ya’ni bahodirlarning sardori.
Gunohlarni kechiruvchi, rahmdil, marhamatli, mag‘firatli. Bu nom Allohning sifatlaridan birdir. Asli: Abdug‘afur.
G‘AYBULLA
Sirli, ko‘zga ko‘rinmaydigan, ya’ni Alloh bergan tuhfa, ehson yoki Allohning siru asrorlari, Allohning mo‘jizasi. Bu nom Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) sifatlaridan biri bo‘lgan.
G‘OYIB
Ko‘rinmaydigan, yashiringan, maxfiy.
G‘ULOMMAHMUD
Mahmudning (qar.), ya’ni Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) ning quli.
G‘IYOSMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning yordami, ko‘magi bilan topilgan bola.
Shohlar avlodidek viqorli, kelishgan, chiroyli yoki shaxmatdagi shoh figurasi ruhi (ladya, to‘ra). Rivoyatga ko‘ra, Temur shaxmat o‘ynab o‘tirganida o‘g‘li tug‘ilganini eshitadi va unga Shohrux deb ism beradi.
SHAHZOD
Shohlar nasliga mansub bola, podshoh o‘g‘li, boy. Zodagon, sardor, hukmron va qirollardek savlatli, viqorli, obro‘-e’tiborli.
O‘rtada turib vositachilik qiluvchi, himoya qiluvchi.
SHOYAD
O‘lmasdan, yashab ketsa ajab emas, yashaydi deb umid qilamiz. Hadeb farzandlari nobud bo‘lavergan oilalarda navbatdagi bolaga beriladigan nom.
SHOH
Podshoh, sulton yoki Tangri, Alloh yoki eng yuksak, eng mo‘tabar.
SHER
Aynan: Arslon, arslondek dalir, jasur, qahramon yoki sanskircha: sher-tosh, ya’ni mustahkam, mahkam.
SHUNQOR
Lochin; dovyurak, jasur, chaqqon.
SHOHJAHON
Jahonga shoh degan ma’noni anglatadi, ammo bu ism islom dinida nojoiz hisoblanadi, chunki dunyoning hukmdori yolg‘i Alloh.
SHOHRUZ
Ulug‘, yaxshi, saodatli kun degan ma’noni anglatadi, ya’ni Shohruz saodatli, ulug‘ kunda tug‘ilgan, har bir kuni ajoyib deganidir. Podshohlardek obro‘li bo‘lsin.
SHERZOD
Aynan: Sher bolasi, ya’ni dovyuraklar, jasurlar, azamatlar, qo‘rqmas botirlar avlodidan bo‘lgan bola.
SHAMSHOD
Mangu, doimo yam-yashil bo‘lib turuvchi shamshod daraxtidek baquvvat; kuchli, jasur, qo‘rqmas, azamat.
SHAHOBIDDIN
Yorug‘, porloq, chaqnoq yulduz, dinning nurli, zulmatni yorituvchi yorug‘ yulduzi. Dindor, din vakili ham demakdir.
SHARIF
Ilohiy, muqaddas, sharafli, aziz, e’zozli yoki toza, pokiza, vijdonli.
SHOHZAMON
Davr hukmdori, davr podshohi.
SHOHINUR
Ma’nosi shohlar shohi, nur tarqatuvchi, nurli.
SHOHNUR
Shohlar kabi adolat nuri bilan odamlarni yaxshilikka yetaklovchi.
Shahro‘za — ro‘za payti (oyida) tug‘ilgan aslzoda bola. Shahruz saodatli, ulug‘ kunda tug‘ilgan, har bir kuni ajoyib deganidir. Podshohlardek obro‘li bo‘lsin.
SHOKIR
Allohga shukrlar qiluvchi, tangri (yaratgan) dan minnatdor bola yoki farzand berganiga Allohga shukrlar qilamiz, minnatdormiz.
SHERBEK
Beklar avlodiga mansub bo‘lgan sherdek dovyurak, botir, qo‘rqmas, jasur, botir.
SHERMUHAMMAD
Sherdek dovyurak, jasur, bahodir bolani Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) oxiratda shafoat qilsinlar.
Shox hamda zamon uyg‘unlashgan holda paydo bo‘lgan ism. Amirlardek savlatli, aqilli, dono. Shuningdek, har bir o‘tgan vaqtdan unumli foydalanadigan inson bo‘lsin.
SHOXISLOM
Dunyodagi pok va halol din Islom dini shohi ya’ni podshohi.
SHAHOB
Nurli, nurli yulduz; to‘q qizil, qirmizi yog‘du sochuvchi.
Tig‘ (shamshir) dek mustahkam va o‘tkir yigit bo‘lsin.
SHERJAHON
Aynan: Olamning sheri, ya’ni dunyodagi eng dovyurak, qo’rqmas, qudratli bola.
SHOKARIM
Qar. Sho va Karim yoki Karim (qar.), ya’ni Alloh bergan o‘g‘il ulg‘ayib baland martabalar sohibi bo‘lsin.
SHOHISULTON
Sultonlar shohi, shohan-shoh.
SHOHBEK
Aslzodalar, beklarning sardori yoki beklar avlodiga mansub ulug‘ martabali bola.
SHAYXZAMON
Dinning mashhur boshlig‘I, taniqli taqvodor.
SHODMON
Xursand, mamnun, baxtiyor bola yoki umri doimo shodlikda o‘tsin. Quvonchli, shodmon kunda tug’ilgan bola.
SHAHRZOD
Ochiq chehrali, jilmayib, xayrixohlik bilan boquvchi.
SHAYXIDDIN
Din boshlig‘I, taqvodor, xudojo‘y; din homiysi.
SHOHNAZAR
Allohning iltifoti (nazari) tufayli erishilgan bola.
SHERDIL
Sheryurak; jasur, qo‘rqmas, dovyurak.
SHAKARBEK
Hayoti shirin, totli, o’zi chiroyli.
SHAYXISLOM
Islom dini homiysi, islom dini boshlig‘i, pevshosi.
SHOHZOD
Shohlar nasliga mansub bola, podshoh o‘g‘li.
SHERXON
Beklar avlodiga mansub bo‘lgan sherdek dovyurak, botir, qo‘rqmas, jasur, botir.
SHODLIK
Baxtiyorlik, quvonchning boisi bo‘lgan bola yoki shodlik, baxtiyorlik hamrohi bo‘lsin.
SHERNAZAR
Alloh muruvvat (nazar) qilib bergan sherdek jasur bola.
SHERZAMON
Zamonasining buyugi, sheri.
SHAMSIMUHAMMAD
Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) payg‘ambarning nuri, quyoshi va mehri, muruvvati, tuhfasi.
SHODIBEK
Beklar avlodiga mansub shodu xurram, quvnoq, xonadonga shod xurramlik olib kelguvchi baxtiyor bola.
SHOHSULTON
Shoh, hukmdor ya’ni umri uzoq bo‘lib, baland martabalar egasi bo‘lsin.
SHARAFIDDIN
Dinning salobati, ulug‘vorligi, buyukligi.
SHOHAKIM
Bilimdon, donishmandlarning eng ulug‘i, mo‘tabari yoki qar. Sho(h) va Hakim.
SHOBERDI
Alloh ato qilgan ulug‘ martabali bola.
SHODIMUHAMMAD
Shodlik, baxtiyorlik yoki hayoti quvnoq, shodon bo‘lsin va Muhammad (sollallohu alayhi vasallam) oxiratda shafoat qilsinlar.
SHERSHOD
Sherdek dovyurak va shodon, baxtiyor bola.
SHOHNIYOZ
Allohdan o‘tinib so‘rab olingan bola yoki Allohning tuhfasi, ehsoni.
SHOHXO‘JA
Xo‘jalar avlodiga mansub bola ulg‘ayib ulug‘ martabalar egasi bo‘lsin.
SHAHDAM
Dadil, qat’iy, mahkam; jasurona.
SHOHMALIK
Podshoh, shoh, hokim, qirol, boshliq, ya’ni sog‘, ulg‘ayib obro‘li, davlatmand, oliy martabali, ulug‘ inson bo‘lsin.
SHARIFXO‘JA
Xo‘jalar avlodiga mansub bo‘lgan qadrli, e’zozli bola.
SHAMSIY
Oftobmonand, quyoshdek mehrli, otashqalb.
SHERQOBIL
Sherdek dovyurak, jasur, bahodir va odobli, musulmon-qobil bola.
SHORASUL
Alloh tomonidan yuborilgan; Allohning elchisi, vakili, payg‘ambar. Qar.Rasululloh. Payg‘ambarimiz Muhammad (sollallohu alayhi vasallam)ning sifatlaridan biri.
SHERPO‘LAT
Po‘latdek mustahkam, yashaydigan, umri uzoq bola.
SHOADHAM
Aynan: qora ot; badanida qora belgisi (hol) bilan tug‘ilgan bola yoki qimmatli, noyob, kam uchraydigan.
SHERBOY
Sherdek dovyurak, jasur, bahodir bola ulg’ayib boy-badavlat bo’lsin.
CH harfidan boshlanuvchi ismlar manosi
CHINGIZ
Buyuk, qudratli, dovyurak, pahlavon. Mashhur jahongir Chingizxon nomiga nisbat berilgan ism.
CHO‘LPON
Tong yulduzi, yorug‘ (Venera) yulduzi, ya’ni to’lei baland, iqboli porloq, yuksak saodatli bola.
CHORI
Oiladagi to‘rtinchi farzand yoki Choriyor ismining shakli.
CHUST
Aynan: Chaqqon, shay, mohir, zebo qiz mahkam, mustahkam yohud munosib, sazovor. Eht.: Chustda tug‘ilgan bola, Chust farzandi.
CHIG‘ATOY
Aynan: Bola yoki jasur, botir, nomuschan. Bu nom Chingizxonning ikkinchi o‘g‘il ismi bo‘lgan.
CHINMUROD
Rostdan istalgan, orzu qilingan, qo‘msab kutilgan bola.
CHO‘PONQUL
Sog‘ ulg‘ayib qo‘ychi, qo‘ychivon bo‘lsin; mollari ko‘p, boy-badavlat bo‘lsin yoki bechora, xoksor bola. Keyingi ma’noda ism bo‘lani yomon ko‘zlardan asrashga qaratilgan.
CHINDAVLAT
Umrini rostakam uzoq qilib berilgan boylik, ya’ni bola.
CHAVANDOZ
Otda yaxshi chopuvchi, epchil, chavandoz yigit bo‘lsin.
CHORSHANBA
Chorshanba kuni tug‘ilgan bola.
CHALAMUROD
Muddatidan avval tug‘ilgan bola ulg‘ayib murod-maqsadiga yetsin.
CHO‘QMOR
To‘qmoq (cho‘qmor) deb mustahkam va zabardast bo‘lsin.
Assalomu alayko‘m Nafisa. Nafisa ismining kelib chiqishi Arabcha bo‘lib, ma‘nosi: «Nafis, nozik, go‘zal, nafosatli, latofatli, foyda keltiruvchi, yaxshiliklar qiluvchi.»
ZIyobek Assalomu alayko‘m. Ismingiz manosi: «Nurli, ravshan, yorqin yoki baxtli, tolei baland yoki «ziyo» so‘zi bilan boshlanadigan qo‘shma ismlar (Ziyobuddin, Ziyoali, Ziyodulla) eq.shakli»
Assalomu alayko’m. Usmon ismining manosi «Siniqchi, singanlarni davolovchi, shikastband yoki og‘ir, bosiq, mard, jasur. Bu nom Usmon ibn Affon (614-656 yillar) choryorlar deb yuritiluvchi halifalarning uchinchisining ismi.» degan manoni anglatadi.
Assalomu aleyko’m barchaga jiyanimning ismi Hamidjon lekin bu yerda Homid degan ism bor ekan bu ism bir xilmi yoki boshqacharoqmi va uning manosi nima bilib bersangiz oldindan raxmat.
Assalomu alayko‘m Ruslan. Ismingiz manosi: Arslon, dovyurak, azamat, jasur, qo‘rqmas, kuchli, sheryurak, botir yigit.
Assalomu alayko‘m Nafisa. Nafisa ismining kelib chiqishi Arabcha bo‘lib, ma‘nosi: «Nafis, nozik, go‘zal, nafosatli, latofatli, foyda keltiruvchi, yaxshiliklar qiluvchi.»
Mehrshod ism manosi: «Mehri issiq, hammani mehri bilan shod qiladigan».
ZIyobek Assalomu alayko‘m. Ismingiz manosi: «Nurli, ravshan, yorqin yoki baxtli, tolei baland yoki «ziyo» so‘zi bilan boshlanadigan qo‘shma ismlar (Ziyobuddin, Ziyoali, Ziyodulla) eq.shakli»
Nodirbek assalomu alaykom. Yaqin orada barcha ismlar yuklanadi.
Shohbek ism manosi: Aslzodalar, beklarning sardori yoki beklar avlodiga mansub ulug‘ martabali bola. (Arabcha, For-tojikcha)
Assalomu aleykum iltimos Jasmina ismini manosi nima😇😇😇
Assalomu alayko’m Jasmina. Ismingiz manosi «Jannatning guli, jannatda o‘suvchi gulning nomi.» degan manoni anglatadi.
Assalomu alayko’m Shohziyo! Bu ism manosi hozirda bizga malum emas.
Assalomu alayko’m. Usmon ismining manosi «Siniqchi, singanlarni davolovchi, shikastband yoki og‘ir, bosiq, mard, jasur. Bu nom Usmon ibn Affon (614-656 yillar) choryorlar deb yuritiluvchi halifalarning uchinchisining ismi.» degan manoni anglatadi.
Shirinoy Assalomu alayko’m. Sizning ismingiz manosi «Yoqimli, suyukli va oydek suluv qiz» degan manoni anglatadi.
Sodiq Assalomu alayko’m. Sizning ismingiz manosi «Sadoqatli, vafodor, rostgo‘y, ishonchli, chin do‘st. Asli: Abdusodiq» manosiga ega.
Assalomu aleyko’m barchaga jiyanimning ismi Hamidjon lekin bu yerda Homid degan ism bor ekan bu ism bir xilmi yoki boshqacharoqmi va uning manosi nima bilib bersangiz oldindan raxmat.
Azizlar barchaga assalomu alayko’m, kim biladi mening ismimni manosi nima? Mening ismim Emir.
Juda yaxshi yana yangicha ismlar bo’lgandaa juda zo’r bo’lardi.
7 oylik tug’ilgan o’g’il bolaga qaysi ism maqul. Juda og’ir holatdan yaxshi bo’ldi?