Tuxumni oson tozalash va yorilib ketmasligi uchun qanday qaynatish kerak?
Tuxumni qaynatishdan ko‘ra osonroq ish bo‘lmasa kerak! Lekin qobiqni osongina tozalash uchun tuxumni qanday qaynatish kerakligini hamma ham bilmaydi. Ma’lum bo‘lishicha, buning bir nechta qoidalari mavjud bo‘lib, ular tufayli tuxum yorilib ketmaydi va osongina tozalanadi.
Qaynatishdan oldin tuxumni muzlatkichdan chiqarganda, qobiqqa zarar bermaslik uchun ularni yaxshilab yuvib tashlash kerak. Aks holda, tuxum yuzasidagi bakteriyalar yoriqlar orqali ichkariga kirishi mumkin. Qobiqni tozalash oson bo‘lishi uchun darhol tuxumni olovga qo‘ymang. Ularni to‘g‘ri o‘lchamdagi idishga solish va avval sovuq, keyin biroz issiqroq suv quyish kerak.
Tuxumlarni xona haroratiga qadar qizishi uchun bir necha daqiqaga qoldirish ham mumkin. Agar bu amalga oshirilmasa, qaynatish vaqtida ular yorilib, tozalashni qiyinlashtiradi. Ustini qoplaguncha biroz issiq suv qo‘shiladi. Har bir tuxumga 1/2 choy qoshiqdan tuz sepiladi va olovga qo‘yiladi. Suv qaynagandan so‘ng olov pasaytiriladi. Past haroratda kerakli darajada qaynatib olinadi.
Tuxum pishganidan so‘ng ehtiyotkorlik bilan qaynoq suv to‘kib tashlanadi va darhol idishga sovuq suv quyiladi. Bu qobiqni tozalash oson bo‘lishi uchun amalga oshiriladi. Bundan tashqari, tuxumga sovuq suv quyilganidan so‘ng vodorod sulfidini temir bilan birlashtirishning kimyoviy jarayoni to‘xtaydi.
Sarig‘i xira kulrang emas, balki yorqinroq va to‘yingan rangga ega bo‘ladi. Tuxumlarni tozalash oson bo‘lishi uchun ular to‘liq soviguncha bir necha marta muzdek suv quyiladi. Keyingina ularni tozalash mumkin. Qobiqni olib tashlashni bo‘shliq mavjud bo‘lgan to‘mtoq uchidan boshlagan yaxshiroqdir.
Odatda quyidagi holatlarda qaynatilgandan keyin tuxum qobig‘ini tozalash qiyin, degan qarash ham mavjud:
juda yangi tuxum;
omborda uzoq vaqt muzlatilgan eski tuxum.
Ammo yuqoridagi usulda qaynatilgan har qanday tuxum qobiqdan yaxshi tozalanadi.
Tuxumlarni qaynatishning ham o‘ziga xos usullari bo‘lib, ular yengil, qattiq yoki xaltacha ichida pishirilishi mumkin.
Yengil qaynatilgan – sarig‘ining yarmi suyuq bo‘lgan mussga o‘xshash tuxum. Xo‘sh, buning uchun tuxum qancha daqiqa qaynatiladi? Kichkina tuxumlar suv qaynagandan keyin taxminan 1 daqiqa, o‘rtachalari esa – 2-3 daqiqa, kattalari yana 1 daqiqa ko‘proq pishiriladi.
Xaltacha shaklida pishirish usuli ham bo‘lib, undan keyin tuxum oqi qattiqlashadi va sarig‘i esa suyuqligicha qolaveradi. Bunday tuxumlar suv qaynagandan keyin ham 3-5 daqiqaga olovda qoldirilishi kerak.
Bedana tuxumini oson tozalash uchun qanday qaynatish kerak?
Bedana tuxumlari foydali hamda to‘yimli hisoblanadi va asosan salatlar uchun ishlatiladi. Bedana tuxumlarini qaynatish qoidalari tovuqnikidan farq qilmaydi, ammo ular pishirish vaqti bo‘yicha o‘ziga xos xususiyatlarga ega, bu ularni osongina tozalash imkonini beradi:
xaltacha shaklida – 1 daqiqa, lekin qaynoq suvda yana 2 daqiqa qoldiriladi;
yengil qaynatish uchun – 2 daqiqa;
qattiq qaynatish uchun – 4-5 daqiqa.
Oshpaz maslahati: tuxumni tozalash oson bo‘lishi uchun ularni pishirishda taxminga emas, vaqtga qarab ish tutish tavsiya etiladi.
